آنا ديلي بيرميللتين چيرپينان اؤرگي دير
Ana Dili Bir Millətin Çirpinan Ürəyidir















 وارليغين سسينين مسئول مديرينين مصاحبه سي-اودلار يوردو راديوسو-ونکوور-کانادا
 Varlığın Səsinin məsul müdirinin müsahibəsi-Odlar Yurdu Radiyosu-Vancuver-Kanada
 وارليغين سسينين مسئول مديرينين مصاحبه سي-آراز راديوسو-هانوور-آلمانيا
Varlığın Səsinin məsul müdirinin müsahibəsi-Araz Radiyosu-Hanovver-Almaniya

 

 

 
Bildiriş
“Varliğin səsi” dərgisinin, yazarlar heyyəti
 

بيلديريش
وارليغين سسی درگيسی نين، يازارلار هيئتی

Başsağlığı
Azərbaycan ədəbiyyat səmasının ışıqlı ulduzlarından biridə söndü
!

باش ساغليغی
آذربايجان ادبيات سماسينين ايشيقلی اولدوزلاريندان بيری ده سؤندو!

 

xalq şairi, Söhrab Tahir (1926-2016) 

 


Cəmil Həsənli
Cəmil Həsənli Cavad Heyətin üç mərasimində çıxış edib


Mirmusa Haşimi
Varlığını dananlara xitab


فرهاد جعفر اوغلو
در دفاع از تاریخ و زبان آذربایجان (2)

مقاله حاضر ادامه نوشته پیشین نگارنده تحت همین عنوان و در واقع بخش دوم نوشته مذکور است که چند روز پیش منتشر گردید. در بخش اول که مباحث بیشتر حول مسایل زبان و تبار آذربایجان از جمله قدمت وجود زبان ترکی و حضور گروههای نژادی ترک در آذربایجان ، گنجینه زبان و ادبیات ترکی آذربایجان ، ...


یونس شاملی
مفهوم آزادی و چشم انداز آن در ایران

"آزادی" موضوع همیشگی جستجوی انسان در فراسوی زمان بوده است. آزادی، نیاز گذرای بشر نبوده است، بلکه این مفهوم مطالبهء همواره انسان و جامعه در برخورد به همدیگر و در تقابل با طبیعت بوده، هست و خواهد بود. آزادی شرط لازم پیشرفت در عرصه فردی و اجتماعی و در تقابل آن با طبعیت است.


اسماعیل اولکر
اورمودا اورمولوقلار...

افسانه­یه گؤره -بیر گون وار ایمیش بیر گون یوخ ایمیشدن سونرا...- بیری تبریزده، بیری اورمودا اولماق اوزه­ره ایکی سئوگیلی یاشارمیش... بو ایکی سئوگیلی بیر بیره یئتیشه­نمه­ییرمیشلر! بونا گؤره ده او قدر آغلامیشلار او قدر آغلامیشلار کی گؤزیاشلاریندان اورمو گؤلو یارانمیش! سویونون دوزلولوغونون دا ندنی بورادان­ایمیش...


فرهاد جعفر اوغلو
در دفاع از تاریخ و زبان آذربایجان (1)

چند هفته ای از انتشار مصاحبه جناب دکتر سید جواد طباطبایی در ماهنامه «مهرنامه» (شماره 29- تیر 1392) می گذرد. در طی این مدت عکس العملهای مختلفی از سوی آذربایجانی ها نسبت به این مصاحبه به عمل آمده و تحلیل هایی از این مصاحبه در ابعاد گوناگون از جمله جامعه شناختی ، روانشناختی ، حقوقی و...


یونس شاملی
چرا بعضی از نخبگان غیرفارس به خدمت پان ایرانیسم در می آیند؟

در ادامه بحثهایی در بررسی سخنان سیدجواد طباطبایی (در مهرنامه) در تحقیر و توهین به ملت ترک ساکن در ایران، تاریخ و ادبیات آن خلق، فکری و پرسشی نیز از یک زاویه دیگر مطرح شده است که من بصورت مختصر به آن میپردازم.


علی حامد ایمان
بار دیگر گلویی از درون خودمان دهان باز کرد

بار دیگر قلم ها از نیام ها بدر آمدند و زبان ها زهر خود را بر قلب ما فرو ریختند. بار دیگر گلویی از درون خودمان دهان باز کرد و سکوت ما را فرو ریخت و ما را به عصیان برانگیخت. بار دیگر گلویی دریده شد تا ما را در درون خویش فرو ریزد.


س. حاتملوی
بو خمیر چوخ سو آپاراجاق!  2- جی حیصه

معاصیر دؤرده آذربایجانلیلارین تهرانین آغالیغیندان قورتارماق اوچون ملی بیر حکومت یاراتماق تشبث لری، اوچ دفعه(1) تهراندان گؤنده ریلن قوشونلارین واسیطه سیله قان دریاسیندا بوغولموشدور. بئله لیک له آذربایجان ملتی نین تهرانین آغالیغیندان قورتارماسی، بوتون قهرمانلیقلارا رغما هر اوچ دفعه ده مغلوبیته اوغرامیشدیر.


ایشیق سؤنمز
فارس مدنیت راسیستی سیدجواد طباطبایی نین گؤروشلرینه باخیش

سید جواد طباطبایی آدلی اؤز میللی منلیگی و کیملیگینه اؤگئیلنمیش مفلوکون دوشونجه لرینی گؤتور قوی ائتمه دن اؤنجه راسیست و مدنیت راسیستی آراسیندا اولان کیچیک دگیشیکلیک و فرقی ایضاح ائتمه میز یئرلی ساییلار.



یونس شاملی
حسن روحانى واقعا انتخاب كيست؛ مردم یا حاكميت؟

ياس و نا اميدى نسبت به يازدهمين دور انتخابات رياست جمهورى در ايران زمانى بر جامعه ایران و بویژه جامعه سیاسی فارس غلبه كرد كه هاشمى رفسنجانى از سوى شوراى نگهبان رد صلاحيت شد. تا قبل از رد شدن صلاحيت هاشمى رفسنجانى، عموما جامعه سياسى فارس هنوز غرق اميد گذر رفسنجانى از صافى شوراى نگهبان بود.


علی حامد ایمان
یک بار دیگر آذربایجان درنگ می کند!

اکنون یک بار دیگر امواج اصلاح طلبی اوج می گیرد و می رود هر آنچه که هست را تحت سیطره خود درآورد. اکنون یک بار دیگر فریادها بلند می شوند، انگشت ها به نشانه پیروزی بالا می روند، خنده ها چون امواجی طغیان گر در فضا رها می شوند،


ضياء صدر
نظری به آنسوی آئینه

آقای سید محمد رضاعالی پیام، متخلص به “هالو”، که شاعری توانا درزبان فارسی، وشخصیتی قابل احترام درستیز شاعرانه با ارتجاع حاکم هستند، اما ...


س. حاتملوی
بو خمیر چوخ سو آپاراجاق!

سون زامانلاردا بیر نئچه جنوبی آذربایجانلى وطنداشیمیزین آراسیندا باشلانان قلم مجادله‌سی و بو یازیشمالارین یاواش- یاواش مدنی بیر مباحثه‌دن اوزاقلاشماسی و دوشمانجاسینا دوام ائله‌مه‌سی و بعضی دیگر خوشا گلمه‌ين مباحثه‌لر، آذربایجانلی‌لار و ایراندا یاشایان تورکلرين واختينى و گوجونو آلماقدادیر.


ایشیق سؤنمز
فارس ایستعمارچیلاری و مدنیت راسیستلری نین قوزئی آذربایجان جمهوریتی علیهینه شیادلیغی

اوسته کی مثل ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس ایستعمارچیلیغینی دانماغا چالیشانلارین حئکایه سی ساییلار. بونلار اؤزلری بیر عؤمور دوشونجه و ایدئولوژی باخیمیندان فارس ایستعمار یؤنلو ...


میانالی علیرضا
گونئی آذربایجان ادبیاتیندان خاطره لر” – عؤمور یولوندان صحیفه لر”(۳)

یادداشیمی شوملایان اولایلار تام آردیجیلیقلا سیرایا دوزولمه‌سه‌لر ده، بیری دیگریندن زامان باخیمیندان اؤنه کئچسه‌ده، یاخود آرخایا قالسادا عینی دؤنه‌می احاطه ائدن خاطره‌لردیر.


یونس شاملی
تاکید به حق تعیین سرنوشت افراط گرایی است یا تاکید به حفظ تمامیت ارضی؟

رادیو زمانه در گفتگو با دکتر مهرداد درویش پور به حواشی زلزله در آذربایجان پرداخته است. اما بخش پایانی این گفتگو مسیر سخن از کمکهای انساندوستانه به زلزله زدگان خارج شده و به اشلهای های سیاسی مسئله کشیده شده است.


س. حاتملوی
به بهانه ی سالگرد قیام 21 آذر و تشکیل حکومت ملی آذربایجان

به جرئت می توان گفت که در باره ی کمتر شخصیت سیاسی تاریخ معاصر ایران به اندازه ی سید جعفرپیشه وری قضاوت های ضد و نقیض انجام گرفته است.
علیرغم نقش مهم پیشه وری در وقایع تاریخ معاصر کشور، به دلایل مختلفی اطلاعات و آگاهی در باره ی او کم است.


رضا همراز
شيخ محمد خياباني‌نين نهضتینده هنرین اینکیشافی

تاريخ بويو آذربايجانين بيرينجي، درجه‌لی گؤزل بيان‌لي و خوش مرام‌لي، قورخو بيلمز و فداكار ايگيد اوغوللاري‌نين باشچي‌لاريندان ياخود باشدا گئدنلريندن بيرسي‌ده خامنه‌لي شيخ‌ محمد خياباني اولموشدور. شانلي يوردوموزون جومردليك نشانلاريندان بيريسي اولان، بوشيخين قيامي، ياشايشي، شهادتي و ...


ایشیق سؤنمز
او قدر مسخ اولموشام هئچ بیلمزم سئودا نه دیر !

اوسته کی مثل ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس ایستعمارچیلیغینی دانماغا چالیشانلارین حئکایه سی ساییلار. بونلار اؤزلری بیر عؤمور دوشونجه و ایدئولوژی باخیمیندان فارس ایستعمار یؤنلو ...



متن سخنرانی خانم ژاله تبریزی ۲۲ مین اجلاس شورای حقوق بشر سارمان ملل متحد در ژنو

من از این تریبون بارها در رابطه بازندانیان سیاسی آزربایجانی ، خشک شدن دریاچه ارومیه و وضعیت زلزله زدگان صحبت کرده ام امروز در مورد وضعیت زندانها میخواهم بطور خلاصه نقاطی را مطرح کنم...

 

محمدرضا لوائی
سخنی با فعالین هویت جوی آذربایجان

در پیچ و تاب معادلات سیاسی و تحولات نوین جهانی هویت خواهی اقوام نقش بارزی را بازی می کند. به صراحت می توان گفت که جهان صدای هویت جویی را شنیده است.


مير موسی هاشمی

 

بؤيوک اينسان، قدرتلی عاليم اوستاد ميرهدايت حصاری نين نورلو خاطره سينی احتراملا ياد ائديريک! (2012-1929)

Böyük insan, qüdrətli alim ustad Mirhedayət Həsarinin nurlu xatirəsini  ehtiramla yad edirik
 (1929 - 2012)


یونس شاملی
"در باره راه حل فدرالی" "راه کارگر"چه میتوان گفت؟

راه کارگر جزو آن دسته از گروههای سیاسی چپ در ایران است که همواره نظر مساعدی به حق ملل در تعیین سرنوشت خود و مسئله ملی، نسبت به احزاب و سازمان های دیگر داشته است. هر چند که موضع گیریهای گاه و بیگاه این تشکل نشان از عدم یکدستی در درون این سازمان حکایت میکند.


گونای تبریزی
روزه ی سکوت ما

  ماهیت حرکت ملی آزربایجان جنوبی در عین اینکه استبداد را برنمی تابد ، اما حرکتی صرفا ضداستبدادی نیست. اینکه عده ای به عمد یا سهو ، این ویژگی حرکت را در میان ویژگیهای دیگرش چنان برجسته می نمایند تا نشان دهند این حرکت به صرف ضداستبدادی بودن می تواند نقاط مشترکی با ...


Güntay Gəncalp
Əkrəm Əylislinin ”Daş yuxular” romanı üzərinə


Gerçək tarixi tarixçilər deyil, yazıçılar yazır. Rusiyanın dərin tarixini oxucular daha çox Tolstoyun, Qoqolun, Dosteyevskinin əsərlərindən öyrənirlər. Çünkü Heidgerin də dediyi kimi ”tarixin kökü keçmişdə deyil, gələcəkdədir.

گونتای گنجالپ
اکرم ايليسلي نين “داش يوخولار” روماني اوزرينه
گئرچک تاريخي تاريخچيلر دئييل، يازيچيلار يازير. روسييانين درين تاريخيني اوخوجولار داها چوخ تولستويون، قوقولون، دوستئيئوسکي نين اثرلريندن اؤيره نيرلر. چونکو هئيدگئرين ده دئديگي کيمي “تاريخين کؤکو کئچميشده دئييل، گله جکده دير.


علي حامد ايمان
گسل های خطرناک جمهوری اسلامی ایران

در تمامی کشورهای منطقه خاور میانه گسل ها و گسست هایی وجود دارند که بیشتر از همه قدرت های جهانی، در مواقع لازم، بهترین و بیشترین بهره را از این گسست ها می برند. این درحالی است که خود این کشورهای منطقه نیز قربانی همین گسست هایی می گردند که ...


مير موسی هاشمی
آنچه که فردا خواهد شد! تولدی جديد!



طی راههای پرپيچ و خم، اندوخته تجربه ها،‌ با رخ دادها و تجربه حاصل ازاين همه، انسان را به مرحله ای می رساند كه به خود برگردد و راهی را كه ناخودآگاه رفته است باراهی كه می بايست می رفت بسنجد و ...


ایشیق سؤنمز
دیل دوشونمک ایله بیرلیکده دوشونجه نی و بئیینده اولوشان شکیل و تصویرلری معینلشدیرر

دیللرینده بللی دئییم و ایفاده لر ایشلنمه گن خالقلار درک ائتمک پوزوقلوندان اذیت چکرلر. اونلار آنلام و معناسی نی بیلمه دیکلری قاورام و ایصلاحلاری درک ائتمز و باشا دوشمزلر. Lera Boroditsky –نین آراشدیرماسینا گؤره هر بیر انسانین نئجه گئرچک و واقعیتلری درک ائتمه سینی اونون آنا دیلی معینلشدیرر.


آنار موغانلی
گونئی آذربایجان میللی حرکتینده تارتیشمالار و دوشونجه آزادلیغی نین توخونولمازلیغی!

بو گونه قده ر، هئچ زامان اولمامیشکی بوتون یئر کوره سی زورلا بیر فلسفه یه، بیر نوع دونیا گوروشونه، و یا بیر دینه اینانا، گله جکده ده، هئچ واخت اولان بیر شئی دئیل. نیه کی اینسان وارلیغینی بیر بیچیلمیش و حاضیر قالیبلاردا دوشونمه یه مجبور ائتمک اولماز.


اسماعیل نوری علاء
ترسی بدتر از مرگ

 نخست بایستی ازآقای دکتراسماعیل نوری علاء بخاطرشرکت ” نیمدلانۀ ” وگزارش کلی وهوشمندانۀ ایشان ازکنفرانس زنده ياد” مهرداد مشايخی در واشنگتن ” صمیمانه تشکرکرد، که برخی ابهامها را درمورد شخصیت ها وافراد شرکت کننده زدودند. ۸۲ یاشیندا فانی دونیانی ترک ائدیب ابدی حیاتا قووشدو.


Səid Baykal
Güney Azərbaycan milli hərəkatında ixtilafların əsas səbəbləri

Güney Azərbaycan mili hərəkatı, Güney Azərbaycan Türk millətinin bətnindən yaranıb, iranın kökdendinçi_fars rejiminə qarşı, əzilmiş haqları uğrunda mədəni ve siyasi fəaliyyətinə keçdiyi zamandan etibarən, ilk başlarda, ...


Əli Hüsenof
Bakıdan İrana ağır sözlər

“Bu gün “Human Rightes Watch”, “Aministy International” kimi beynəlxalq təşkilat və bəzi KİV-lər Azərbaycanı Afrika dövləti hesab edir və düşünür ki, QHT-lərimiz Azərbaycanda onların qabağından qaçmalıdır”.


گفت وگوی شهروند با دکتر ضیاء صدرالاشرافی
در کشور کثیرالملله ای چون ایران، از تمرکز به دمکراسی نمیتوان رسید

دو سال پیش در جلسه سخنرانی آقای دکتر صدرالاشرافی که از طرف "بنیاد فرهنگ و زبان آذربایجان ــ تورنتو" (آذربایجان دیل و کولتور اوجاغی) برگزار شده بود برای اولین بار شرکت کردم و همین یک بار کافی بود تا بعد از آن دردهها جلسه دیگر که ایشان حضور داشتند یا سخنران بودند با اشتیاق شرکت کنم.


یونس شاملی
مقایسه کوتاه دولت آذربایجان با دولت ایران

خانم ویکتوریا آزاد پیام زیر و لینک همراه آن را برای به اصطلاح هشدار به فعالین ملی و مدنی آذربایجان جنوبی ارسال کرده اند تا آنان را از فکر تلاش برای حق تعیین سرنوشت خود در جهت برپایی دولت در آذربایجان جنوبی بازدارند و ضمن مایوس کردن آنان به آینده، از وسعت و سرعت مبارزه مردم آذربایجان بکاهد.


حسن راشدی
دوکتور ميرهدايت حصاری نين ياس مجلسينده: وارليق و هويت نيسگيليميز


کئچن ایل (۱۳۹۰) بهمن آیی نین ایگیرمی سینده آذربایجان ادبیاتی نین تانینمیش سیمالاریندان اولان ‌شاعیر، یازیچی، تدقیقاتچی و وارلیق درگی سی نین یازارلار هئیتی عضوو دوکتور میر هدایت حصاری ۸۲ یاشیندا فانی دونیانی ترک ائدیب ابدی حیاتا قووشدو.


مصاحبه با علی حامد ايمان
این گونه رفتارهای توهین آمیز را چگونه می توان توجیه کرد؟

نشریه شمس تبریز تنها صد و اندی شماره و به مدت کمتر از 4 سال انتشار یافت ولی در این مدت اندک توانست گلوی ملتی باشد که صدایش به جایی نمی رسید. اوایل سال 81 شمس تبریز لغو امتیاز شد ولی علی حامد ایمان، مدیر مسئول آن، در راه اندازی نشریات و سایت های متعدد دیگری فعال گردید.


عليرضا نظمی افشار    
آنجا که نژادپرستی نهادینه میشود


امیدوار بودیم که با انقلاب اسلامی و مبارزه با پدیده ها و دسیسه های طاغوت، یکرنگی و عدالت مستقر خواهد شد. با باز شدن فضای اجتماعی از دیدگاه کتب و نشریات و شاهراه اطلاعاتی، نسل جوان در داخل، "چشمها را خواهند شست" و "گونه ای دیگر خواهند دید" ...


ایشیق سؤنمز
لیلا مجتهدی خانیمین بیر قارقا مین قارقا حئکایه سی


بیلیندیگی کیمی لیلا مجتهدی خانیم ایله مهران بهاری ایمضاسی نی داشییان شخصین گؤروش و دوشونجه لرینده آنلاشمازلیق اولموش. بو آنلاشمازلیق ایکی اولقون انسان آراسیندا سیاسی و اجتماعی گؤروش آنلاشمازلیغی اولدوغو اوچون لیلا مجتهدی خانیم بو گؤروش آنلاشمازلیغی نی اجتماعیته یانسیتمانین یانی سیرا آذربایجان اجتماعیتینه سیاسی و اجتماعی باخیمدان قاتقیدا بولونماق ایسته میش.


یونس شاملی
هویت اتنیکی دولت ایران و حقوق نابرابر ملیتها


آقای گنجی مینویسد: "چیزی به نام"هویت فارس" وجود ندارد. یعنی هویت "تکواره" وجود خارجی ندارد و همه "هویت ها"، چند پارچه و ترکیبی اند . در دنیای ذهن می توان یک هویت تکواره به نام "هویت فارس" درست کرد، اما در عالم خارج وجود ندارد. همه ی هویت ها چنین حکمی دارند."


علی حسينپور
بیانیه «طیف مستقل حرکت ملی آذربایجان» در خصوص اول خرداد


هر فعال حرکت ملی با مشاهده وضعیت داخلی و منطقه ای حاکم بر ایران و خاورمیانه و در سطحی کلان یعنی روابط بین المللی ، به وضوح به این واقعیت آگاه خواهد شد که وضعیت فعلی حرکت ملی آذربایجان ، حرکت بر لبه تیغ است که اندک غفلتی باعث آسیب های فراوانی خواهد شد .


ضیاء صدرالاشرافی
"ایران و مسائل ایران"


این نوشته، درواقع بیان" درد دل " اکثریت محکوم است برای اطلاع اقلیت حاکم، ویا حکایت عامی است که تصادفاً مخاطب خاصش آقای دکترجلیل دوستخواه نام دارد، بخش كوچكی ازروابط ظالمانه - ای است که ممكن است به تجزیه ایران مُنجَرشود، که من به شخصه طرفدارآن نیستم.


احمد ریاضی مبارکی
بحث پیرامون بی سامانی تئوریک در حرکت ملی آذربایجان


انتزاع انسان از خود خویشتنش را نمی­توان بر بعد جسمانی­اش مفروض داشت حال آنکه انتزاع کیفیات تجربی­اش در قالب جسمانی او معنا می­یابد و دقیقا همین انتزاع او از محیط (انتزاع تجربه­اش) ایده­های او را در طبیعت و تحت تاثیر محیط جاری می­سازد و همین ایده­ها البته بر محیط پیرامونش تاثیر می­گذارد.


ایشیق سؤنمز
بیر آرا، ایکی دره دوشونجه سیاستی یئریتمک عقل و منطیقه اویقون گؤرونه بیلرمی؟


سیاسی و اجتماعی مسئله لره ایشیق توتماغا چالیشان ذاتلار ایلک اؤنجه اؤزلری ساغلام دوشونجه یئریتمک ذهنیتینه ییلنمله لیدیرلر. بو باخیمدان دنیز ایشچی ایمضالی شخصین ایران ممالیکی محروسه سینده کی میللیتلره منسوب اولان تشکیلاتلاری ...


یونس شاملی
چپ دمکرات تحریف و تحمیق نمیکند


اخیرا مطلبی تحت عنوان "جدائی جدائی طلبان از طالبان فدرالیسم در جنبش فدرال دمکرات آذربایجان" توسط آقای ف. علاالدین در نقد جدائی اخیر در جنبش فدرال دمکرات آذربایجان منتشر شده است. ادبیات سیاسی، متد و لهن این نوشته به چپ کمونیستی و سنتی حداقل سه دهه قبل از این تکیه دارد.


علي حامد ايمان
چه عاملی باعث رشد رادیکالیسم در حرکت ملی آذربایجان می گردد؟


اگر نخواهیم و یا نتوانیم و یا کاملا درست نباشد که از واژه های دیکتاتوری، استبدادی و... برای توصیف ماهیت قدرت در ایران استفاده کنیم بی شک می توان ماهیت قدرت در ایران را یک نظام بسته دانست که در آن همه چیز تنها برای قدرت وجود دارد و هیچ چیز خارج از اراده قدرت و یا بر علیه قدرت نمی تواند شکل یافته و رشد یابد.


افشار سلیمانی
جایگاه استراتژیک و ژئوپلتیک قفقاز در سیاست خارجی دو کشور ایران و ترکیه


برای توضیح این مقوله ابتدا باید به مولفه هائی از جهات درون داد و برون داد اشاره کنم. هریک از سه کشور قفقاز جنوبی دارای موقعیتهای متفاوتی از منظرهای ژئو اکونومیک، ژئو پولیتیک و ژئو استراتژیک هستند. به عبارت دیگر موقعیت های جغرافیائی، جمعیتی، مرزی، اقتصادی، فرهنگی– دینی، سیاسی و ...


Güntay Gəncalp
Alı Səbri (Siyamək)in yasında


Şu an yazmaqda olduğum bu yazını yazarkən Siyaməkin ölümünün acıları içimi yaxmaqdadır. Göz yaşlarım səhifəni görməmi önləyir.  Siyaməkin intiharı çox acı bir xəbər oldu və inanılmaz. Gənc adam nədən öz həyatına bu qədər asanca qıymışdır?

گونتای گنجالپ
آلی صبری (سییامک)ین یاسیندا
شو آن یازماقدا اولدوغوم بو یازینی یازارکن سییامکین اؤلومونون آجیلاری ایچیمی یاخماقدادیر. گؤز یاشلاریم صحیفه نی گؤرمه می اؤنله ییر.  سییامکین اینتیحاری چوخ آجی بیر خبر اولدو و اینانیلماز. گنج آدام ندن اؤز حیاتینا بو قدر آسانجا قییمیشدیر؟


اژدر بهنام
فرار خونین یا ماندن دردناک و سخت؟ نگاهی به مقاله آقای انصافعلی هدایت


اخیرا مقاله‌ای از آقای هدایت با عنوان “سود و زیان تجزیه ایران” منتشر شده که در آن از ناگزیری تجزیه ایران و اینکه این تجزیه به نفع آذربایجان، کردستان، بلوچستان، عربستان (خوزستان) و … خواهد بود، بحث می‌شود. بنیان استدلال ایشان برای رسیدن به ناگزیری تجزیه ایران در این پاراگراف نهفته است.


یونس شاملی
استراتژی ما - تفاوت در شیوه مبارزاتی مرکز و پیرامون


با نگاهی گذرا به منابع سیاسی در مطبوعات و دنیای مجازی اینترنت به وفور میتوان به تحلیل های سیاسی از هر سو دست یافت. اما کمتر درمورد استراتژ ی، تاکتیک و یا مشی مبارزاتی و تقابل آنها سخن گفته میشود. بویژه وقتی شکل و شیوه مبارزاتی در مرکز را با شکل و شیوه مبارزاتی در مناطق ملیتهای غیرفارس ایران مورد مداقه قرار میدهیم، با یک تفاوت جدی تری روبرو می شویم.


انصافعلی هدایت
سود و زیان تجزیه ایران


در تجزیه شدن ایران شک نکنید. خودمان را گول نزنیم. دیگر، اتهام "خیانت به ایران و کشور" عذاب وجدان  نمی آورد. باید کج نشست و راست دید و کلاه خود را هم قاضی نکرد.
...


Ilahə Ucaruh
Qadınların Ana Dilimizi qoruyub saxlamasında rolu


Ana dilinin Azərbaycandan uzaqlarda qorunub-saxlanılması və inkişafının məhsuliyyəti ilk olaraq ailənin, xususilə də analrın üzərinə düşür. Evladın doğulduğu ilk gunlərdən başlayaraq onunla ana dilində danişmaq gərək. Məktəbəqədərki dövr ana dilinin mənimsənilməsi üçün ən uyğun zamandır.


Semed Niknam
Göteborg şəhərində " Gürcüstan Gecəsi "


2012-ci mart ayının 5-i Gürcüstan Respublikasının İsveçdəki səfirliyi  Göteborg şəhərində " Gürcüstan Gecəsi " adlı tədbir keçirdi. Tədbirə qatılmaq üçün mənə də dəvətanmə göndərilmişdi. Məsələ belə idi ki, məim bir iş yoldaşımin bir gürcü dostu var.


Gülnarə Məmmədova
Elin bayrami – Novruz


Novruz bayrami xalqimizin ən sevimli və ən əziz bayramidir desək yanilmariq. Bizim digər bayramlarimizdan: dini, dövlət və dünya xalqlari kimi bizim də qeyd etdiyi bayramlardan fərqli olaraq bu bayrami biz ayri coşqu və həyəcanla qeyd edirik.


ایشیق سؤنمز
فارس مدنیت راسیستلری نین یالتاقلیغی می، یوخسا پان ایرانیست خولیاسینا قاپیلدیغی؟


خالق آراسیندا بیر مثل وار، دئییلر: آغا باغیشلاسا دا، آغاجان (نؤکر) باغیشلاماز. بو حئکایه یئرینه گؤره آذربایجانلی، آنجاق میللی بیلینج و شوعور باخیمیندان اؤزلرینی فارس کیمی تقدیم ائتمگه چالیشانلارین داورانیشلاری نین ایضاحی ساییلار.


علی سليمانی
اوتایدا منیم بو تایدا (خاطره دفتریمدن)


مغانین ساری گبه لی کندینده (ایندی بو کند فیروزآباد آدلانیرو پرس آبادین قصبه لریندندیر) منیم آنامین قوهوملاری یاشیردیلار. بوکند 1350 اینجی ایل لردن قاباق بیگدیلی طایفاسینین قشلاق لاریندان بیریدی و سویت آذربایجانین دوز سرحدینده یرلشمیشدیر.


Güntay Gəncalp
Şüubiyə


T 637-ci ildə müsəlman ərəblərlə Sasani orduları arasında böyük Qadisiyyə savaşı başlamışdır. Sasani ordularının başında Rüstəm Fərruxzad adında bir komutan durmaqda idi. Bu savaşda Sasani orduları yenildi.

گونتای گنجالپ
شعوبیه
637- جی ایلده موسلمان عربلرله ساسانی اوردولاری آراسیندا بؤیوک قادیسیییه ساواشی باشلامیشدیر. ساسانی اوردولاری نین باشیندا روستم فرروخزاد آدیندا بیر کوموتان دورماقدا ایدی. بو ساواشدا ساسانی اوردولاری یئنیلدی.


Mirmusa Haşimi
Azərbaycan Milli hərəkatı şuurla inkşaf edir


Biz bu gün Azərbaycandan söz açarkən, tariximiz göz önündə canlanır. Istiqlaliyyətimiz uğrunda və Bu torpağın bütövlüyünün qorunmasında canından keçmiş insanlarımız az deyil. Biz bununla qurur duyuruq, amma bu gün hardayıq? Hankı şəraitdə yaşayırıq?

ميرموسی هاشمی
آذربايجان ميللی حرکاتی شعورلا انکشاف ائدير
بيز بوگون آذربايجاندان سؤز آچارکن، تاريخيميز گؤز اؤنونده جانلانير. استقلاليتيميز اوغروندا و بو تورپاغين بوتولوگونون قورونماسيندا جانيندان کئچميش اينسانلاريميز آز دئييل. بيز بونونلا غرور دويوروق، آمما بوگون هاراداييق؟ هانکی شرايطده ياشاييريق؟


علي حامد ايمان
هنوز خیلی از چیزها است که می توان به خاطرش مبارزه کرد

 آسمان فقط در دور دستها و به دور از چشم آدمی عاشقانه پا بر آستانه دريا می گذارد و خود را به دريا می سپارد و در آن غرق ميشود. آن ها در آن دور دست چنان می گردند كه نه می توان آسمان را آسمان ناميد و نه دريا را دريا. و اين افق تنها جايی است كه آسمان به زمين می آيد و ...


جوانشیر اورملو
هرکه ناموخت ازگذشت روزگار؛ هیچ ناموزد زهیچ آموزگار


نگاهی به سابقه حرکت ملی آذربایجان و مرور فراز و فرودهای منتسب به آن بیانگر این نکته است که حرکت ملی در آذربایجان با گذر از مسایل سخت و پیچیده ، به مرور و با حرکتی سنجیده و حساب شده در حال نزدیک شدن به « درک واقعیت ها » و « پرهیز از افراط و تفریط» در اکثر مسایل سیاسی روز میباشد که میتوان در آن نشانه هایی از بهبود روش های مورد استفاده در روند حرکت ملی را ملاحظه کرد.


علی سليمانی
عاشیقلی کاروانلا گئدیرم تبریزه یازاری


گونین یورغون چاغی، یورولموش بیر کاروانین یولچیسیام. دویغولاریملا چیرپینیرام- هله بیلمیرم، بو کاروان هارا گیدیر، هارا. قولاغیما گلیر بیر سس. بوسس سه گاه نغمه سیدیر یا چهارگاه، الهی نه دن اورگیمه دولوبدور آه – چوخ تانیش گلیر منه بو سس، ایله بیل خانین (1) سسدیر، خانین.


ایشیق سؤنمز
ایستعمارچیلیق و فارس ایستعمارچیلیق حاکیمیتی


- حاکیم اولماق ایستعمارچیلیغیندا سای آچیسیندان ایستعمار گوجونون هر هانکی بیر تورپاقدا وارلیغی نین آز گؤرونمه سینه باخمایاراق ایداره چی، تاجیر و نیظامی مسئوللار گؤرئو و وظیفه لرینی یئرینه یئتیردیکدن سونرا آنا وطنلرینه گئری دؤنر.


دکتر محمدحسین یحیایی
جایگاه نیروی انسانی در اقتصاد آذربایجان


نیروی انسانی یکی از عوامل مهم و موثر در تولید اقتصادی و رشد اجتماعی است. انسان با آگاهی از آن در طول تاریخ تلاش کرده تا با شناخت قابلیت ها، ظرفیت ها و آموزه های خود رفاه فردی و همگانی را گسترش دهد و بالاتر ببرد. با رشد تکنولوژی نوین و گسترش آن در جهان کنونی نیروی انسانی و مهارت های آن درجایگاه ویژه و مهمی قرار گرفته است.


یونس شاملی
مطالبه نظام سلطنتی خصومت با مردم ایران است


آنچه که از فهوی کلام فعالین سیاسی جامعه سیاسی مرکزگرا و فارس ایران برمی آید، ساختن تشکیلاتی (کنگره ملی ایران که فعالیتهای مختلفی در تشکیل آن در جریان است) بر بالای سر مردم بدون حضور یک جنبش فعال و پارالل با این حرکت در داخل ایران است. این چیزی جز آلترناتیو سازی تصنعی نیست.


علی سليمانی
آیا ترکیه اشتباه خود را تکرار می کند ...


هجوم آمریکا و متحدان آن به عراق نقطه عطفی در تاریخ کشورهای منطقه و مخصوصا ترکیه به لحاظ موقعیت استراتژیک آن در مقایسه با عراق ، می باشد. با توجه به مرز مشترک دو کشورعراق و ترکیه که به لحاظ سیاسی و جغرافیایی و تاریخی و حتی نگرشهای دینی و قومی که پیوستگی های زیادی نسبت به هم داشته و دارند که این پیوستگی های مشترک همیشه نسبت به همدیگر تاثیر داشته و دارند.


Rafiq ƏLİYEV
ƏZİZ DOSTUM CƏMİL HƏSƏNLİYƏ


Bir neçə gün öncə bir həftəliyə Dubaya gedirdin. Ayrılanda sənə yaxşı yol arzuladım. Ancaq ürəyimdən sazaqlar gəldi keçdi. Axı bu boyda nəhəng vətən oğluna öz ölkəsində 60 illik yubiley məclisi keçirmək bu qədərmi çətinmiş?..


Məhəhəmməd Müctəhid Şəbistəri
Tərcümə: Güntay Gəncalp

Molla Sədranın tənqidi


Daha öncəki yazılarımda söylədim ki, sadəcə yayqın və ünlü kəlam teoriləri deyil, müsəlman ariflərin vəhylə bağlı bəyanları da Quranı hər kəsin anlaya biləcəyi asanlıq durumundan uzaqlaşdırmışdır. “Hər kəsin anlaya biləcəyi” qonunu öncəki yazılarımda anlatmış olsam da, bu qonu üzərinə bir daha dönmək istəyirəm.

محمد موجتهید شبیستری
چئویرنَ: گونتای گنجالپ

ملا صدرانین تنقیدی
داها اؤنجه کی یازیلاریمدا سؤیله دیم کی، سادجه یایقین و اۆنلۆ کلام تئوریلری دئییل، موسلمان عاریفلرین وحیله باغلی بیانلاری دا قورآنی هر کسین آنلایا بیله جگی آسانلیق دوروموندان اوزاقلاشدیرمیشدیر. «هر کسین آنلایا بیله جگی» قونونو اؤنجه کی یازیلاریمدا آنلاتمیش اولسام دا، بو قونو اۆزرینه بیر داها دؤنمک ایسته ییرم.


Ilahə Ucaruh
DIN və İNAM


Bir çox sosioloji hesablamalara görə, modern ölkələrin əhalisinin çoxu dindardır. Buna görə də ateistlərə nisbətən qeyri-ateist namizədlər prezidentliyə və b. dövlət idarəçiliyi qurumlarına seçkilərdə daha çox səs qazanır.


Cəmil Həsənli
Musa Qasımlı

 TÜRKMƏNÇAY MÜQAVİLƏSİNİN LƏĞVİ: OLSA, NƏ OLAR?


“İranın Türkmənçay müqaviləsini ləğv edəcəyi haqda irəli sürdüyü iddialar təhdiddən savayı bir şey deyil. Adətən zəiflər təhdid edirlər”. Deputat, tarix elmləri doktoru, professor Musa Qasımlı “Media forum” saytına açıqlamasında belə deyib.


Məhəhəmməd Müctəhid Şəbistəri
Tərcümə: Güntay Gəncalp

Varlığın peyqəmbəranə oxunuşu teorisi


Tarixi tanıqlar kimi Quran mətninin incələnməsi, mətndə peyqəmbərliyi vurqulanan insanın iddiasini bu biçim göstərməkdir ki, xalqa duyurub və qəbul etmələrini istədiyi Quranın mətni O´nun söylədikləri sözlər olsa da, ilahi qaynağa dayanmaqdadır.

محمد موجتهید شبیستری
چئویرنَ: گونتای گنجالپ

وارلیغین پئیقمبرانه اوخونوشو تئوریسی
تاریخی تانیقلار کیمی قورآن متنینین اینجلنمه سی، متنده پئیقمبرلیگی وورقولانان اینسانین ایدیعاسینی بو بیچیم گؤسترمکدیر کی، خالقا دویوروب و قبول ائتمه لرینی ایسته دیگی قورآنین متنی او´نون سؤیله دیکلری سؤزلر اولسا دا، ایلاهی قایناغا دایانماقدادیر.


عليرضا نظمی افشار    
منطقه در آبستن حوادث


منطقه خاورمیانه، خصوصا ایران، آبستن حوادثی اجتناب ناپذیراست و برغم تمام ناروائی ها و بیشرمی های تاریخی که در صدسال گذشته در این سرزمین بر ما روا شده، خواهی نخواهی سرنوشت آن با سرنوشت ما بهم تنیده است.


مير موسی هاشمی
نگاهی گذرا به وقايع جنبش ملی ۲۱آذر (۱)


اکنون ۵۲ سال ازجنبش ۲۱ آذرسال ۱۳۲۴و دوره يکساله حکومت ملی آذربايجان سپری شده است. شرح حوادث اين سالها ازجمله درکتابهای «۱۲شهريور» و«برگ های زرين» به زبان ترکی آذربايجانی موجود است. آثاری که بيطرفانه و فارغ از الزامات سياست روز به سراغ حوادث مهم ۵۲ سال قبل آذربايجان بروند به نحو تاسف آوری اندک است.


علي حامد ايمان
قلبی که برای مردم می تپد هرگز نمی ایستد

تو با چشمان غمباری كه روزی/ چشمه جوشان شادی بودی/ و اينك حسرت و افسوس بر آن بر آن سايه افكنده است/ خواهی رفت/ و اشك من تو را بدرود خواهد گفت./ من اينجا ريشه در خاكم/ من اينجا عاشق اين خاك/ اگر آلوده يا پاكم/ من اينجا تا نفس باقی‌ست می مانم/ من از اينجا چه می خواهم، نمی‌دانم/ اميد روشنايی گرچه در اين تيرگي‌ها نيست/


گونای تبریزی
قوزئی آذربایجانا مذهب ترانسفئری - رافیق تاغی تراژدیسی


دین، هربیر توپلومون تمل ساییلا بیله­جک عنصرلریندن بیریدیر. اگر آتئییستلر، بعضی آشیری (افراطی) ایدئولوژیلر و یا مالیخولیایی دوشونجه لر منسوبلارینی سایماساق ، کیمسه بو عنصرو اؤنجه دن و هر زامان توپلومدا نئگاتیو بیر ائیلم و یا گئری قالما ندنی اولاراق حئساب ائتمیر. نئجه کی دین رولونو توپلومدا هر زامان و هر دورومدا پوزیتیو حئساب ائتمکده یانلیشدیر.


Elxan Şahinoğlu
NÖVBƏTİ QƏTLLƏRƏ HAZIRLAŞMALIYIQ


Rafiq Tağının ölümü çoxlarını sarsıdıb. Ancaq yazıçının qətlinə sevinənləri və susanları da gördük. Onun yaradıcılığını, məqalələrini qəbul edib-etməmək ayrı, qətlə seyrçi qalmaq, ən dəhşətlisi isə onu dəstəkləmək tamamilə fərqli durumdur. Bu, müstəqil Azərbaycanın tarixində yenilikdir


Güntay Gəncalp
Ədəbiyat üzərinə müsahibə



Mən 1966-ci İldə Güney Azərbaycanın Muğan bölgəsinin Xoruzlu mahalının Limli kəndində doğulmuşam. Dağların qoynunda yerləşən bu məhrum kənddə dünya ilə, varlıqla tanış olmağa başlamışam. Kəndimizdə yazıb-oxuması olan adamların sayı çox az idi

گونتای گنجالپ
ادبییات اوزرینه موصاحیبه
من 1966-جی ایلده گونئی آذربایجانین موغان بؤلگه سی نین خوروزلو ماحالی نین لیملی کندینده دوغولموشام. داغلارین قوینوندا یئرلشن بو محروم کندده دونیا ایله، وارلیقلا تانیش اولماغا باشلامیشام. کندیمیزده یازیب-اوخوماسی اولان آداملارین سایی چوخ آز ایدی.


علي حامد ايمان
«سخنی با استبداد گران حرکت ملی آذربایجان»

سوال اساسی در اين برهه از زمان برای حركت ملی آذربايجان اين است كه اين حركت بر اساس چه راهبردی مي خواهد و يا می تواند به حقوق حقه ملت آذربايجان برسد؟ پاسخ هر چه باشد بيش از آن كه يك برنامه راهبردی باشد، يك نظر شخصی است و ...


ایشیق سؤنمز
قونداریلمیش باریش بگی، کوروش


ماتیاس شولچ، آلمان تاریخچیسی نین
Spiegel
درگی سینده یایینلاتدیغی مقاله یه اساسن فارس ایستعمارچیلاری باشلاریندا محمدرضا شاه فارس ولایتینده، 2500 ایللیک شاهلیق دئیه تخت جمشیدده بایراملاماسی و جشن توتماسی بیر آلینماز قلعه یوکسکلیگینه قالدیریلمیش یالاندان باشقا هئچ نه دئییلمیش.


مير موسی هاشمی
بيم روسيه ازرابطه ستارخان و ترک های جوان


اردشير آوانسيان يكی ازمهره های سرشناس حزب توده می نويسد:
«درتبريز چندين سازمان داده شد. اولين و مهمترين سازمان همانا سازمان زحمتكشان آذربايجان بود كه حدود پنج هزارنفرعضو داشت. اين سازمان سياسی بود و مشخصات يك حزب را نداشت.


سویل سلیمانی
تاریخ آزادی زنان در آدربایجان


با اینکه اروپا و غرب داعیه آزادی زنان را در جهان معاصر دارند، حال آنکه در دنیای شرقتورکان در تاریخ هفت هزار ساله خویش نسبت به این آزادی فخر ومباهات می نمایند. اروپا بعد از قرن 19 میلادی که در علوم فنی ونظری با سرعت غیر قابل تصوری پیشرفت کرد، باید غرب آن را مدیون فشارهای کلیساها بداند که مردم از جور و ستم ان به تنگ امده بودند و...


یونس شاملی
شاملو حسرت کدامین ایرانیت را داشته است؟


"من حسرت ایرانی بودن دارم" عنوان مطلبی از احمد شاملو است. (1) بعد از خواندن متن این نوشته واقعا برایم ثقیل بود که بتوانم این متن را از آن احمد شاملو، برجسته ترین شاعر فارسی نویس ایران بدانم. من نتوانستم از کنار این نوشته بی توجه بگذرم.


Semed Niknam
Ölkədə lazım olan dəyişikliyi özümüz etməliyik


Son vaxtlar İrana qarşı hərbi müdaxilənin gündəmə gətirilməsi və müzakirəyə çıxarilması haqda fikirlər ara-sıra səslənir. Amerka dövıət katibindən başqa Fransa prezidenti Nikolas Sarkozi də belə fikirləri tez-tez səsləndirir.


علي حامد ايمان
نیاموخته ایم که چگونه خود را تسلیم کنیم

انسان فناپذیر است ... شاید چنین باشد ولی بگذارید مقاومت کنان فنا شویم و اگر نابودی در انتظار ماست آن را سرنوشتی عادلانه نگیریم.


ایشیق سؤنمز
استعمارچیلیق، ...


"سؤمورگه چیلیک یوخسا ایستعمارچیلیق بیر تور (نوع) حاکیمیتچیلیک آدیدیر. بو حاکیمیتچیلیک سیستیمینده سؤمورگه آلتیندا قالمیشلار و مستعمره اولموشلارین یاشاییشلاری اوزره مدنیت باخیمیندن فرقلی ساییلان، مرکزی دؤلتین چیخار و منفعتلرینه خاطیر و یئرلیلرین مدنیتی نی گؤز آردی ائدن و اونلارین یاشاییشلارینا حاکیم کسیلن قووه لر سؤمورگه چی و ایستعمارچی ساییلار.


Gülara Yenisey
BÜTÖV AZƏRBAYCAN DİASPORASİ


Son dönəmlərdə Güney Azərbaycanla bağlı eşikdə çıxan yayınlarda olsun, gündəlik danışıq, söhbət, söyləmlərdə olsun tez tez bu qavramı işlədirik : SATQIN. Bu son dərəcə ağır bir suçu və ciddi bir suçlamanı özündə barındıran bir qavramdır.


A. Yazdani
Müstəqillik və demokratiya


Heç bir ölkəyə bundan böyük bir səadət nəsib ola bilməz ki, onun hökuməti məmləkətin siyasi-iqtisadi müqəddəratını özü təyin edə və heç bir xarici ölkənin “fərmanı” altında olmaya.


علي حامد ايمان
مي توان خود را فروخت ولی مردم خود را هرگز!

در خط مقدم هر قدر هم كه خوش شانس و هوشيار باشي نهايتا روزي دچار ضربه كاري خواهي شد و اين ضربه ترا از پاي خواهد انداخت. اين را ما وقتي كه پاي به ميدان گذاشتيم، فهميديم و شايد همين فهميدن بوده كه تا بحال مانع از پاي افتادن ما شده است. چگونه مي توان رنج مردم را ديد و آن وقت زود از پا افتاد و دم بر نياورد؟


ایشیق سؤنمز
مدنیت آچیسیندان "انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید"


مدنیت یوخسا کولتور لاتینجه
 “colere“(اکمک، یئر شوملاماق) سؤزجوک و کلمه سینه اساسلانار. هر بیر مدنیتین اؤزونه گؤره اؤزللیگی، اؤزلوگو و یؤنلیملری (جهت آلما و اوز توتما مسیرلری) وار. بو اؤزللیکلر بو مدنیتینه باغلی اولان انسانلاری اؤز اتکی و تأثیری آلتینا آلاراق اونلارین کیملیکلرینی بیچیملندیرر و شکیللندیرر.


گونای تبریزی
چرا از تاریخ درس نمی گیریم؟ (نقدی بر نگرشهای ساده انگارانه در خصوص اعتراضات دریاچه ی اورمیه)
تکرار تاریخ برای ملتی که در پی رسیدن به خواسته هایی بارها ناکام مانده امری محتمل است. بنابراین رمز موفقیت برای آن ملت ، اندیشیدن مداوم به تجارب گذشته ی خود و راهنمای عمل قرار دادن آن تجارب در ادامه ی راه است. برای مثال می توانیم به حرکات خیابانی و حکومت یکساله ی ملی در آذربایجان بیندیشیم که اعتراضات امروز ، "پیش زمینه"ای برای تکرار نوعی از آن حوادث می تواند باشد.


Güntay Gəncalp
Dildə irqçilik və militarizm



Açıq toplumda bireylərin və öbəklərin etiraz və ələşdiri haqları var. Açıq toplumda qullanılan dillə qapalı toplumda qullanılan dilin içərik və amac olaraq ayrışdıqları yerlər var. Qapalı toplumlarda siyasi iqtidarlar birey düzeyində irqçilik və toplumsal düzeydə isə, militarizmi yayqınlaşdırarlar.

گونتای گنجالپ
دیلده عیرقچیلیک و میلیتاریزم
آچیق توپلومدا بیرئیلرین و اؤبکلرین اعتیراض و الشدیری حاقلاری وار. آچیق توپلومدا قوللانیلان دیلله قاپالی توپلومدا قوللانیلان دیلین ایچه ریک و آماج اولاراق آیریشدیقلاری یئرلر وار. قاپالی توپلوملاردا سیاسی ایقتیدارلار بیرئی دوزئیینده عیرقچیلیک و توپلومسال دوزئیده ایسه، میلیتاریزمی یایقینلاشدیرارلار.


A. Yazdani
Biz bilirik


azadlıq boş-boşuna ələ keçməz. Kimsə bize azadlığı ərməğan gətirməz. Insanlarımız azadlığı ancaq öz əllərilə bəlkədə öz qanlarıyla ələ keçirə bilirlər. Tarix göstərir ki, diktatorların ömrü qıssa olur. O, alim demişkən: “süngü gücü ilə bir neçe müddət hökumət etmək olur, amma süngü üstündə davamlı oturmaq olmaz”.


یونس شاملی
جمعه گردی های آقای اسماعیل نوری علا و حقوق برابر ملیتها


آقای اسماعیل نوری علا اخیر مقاله ایی تحت عنوان"گفتگوی مشوش در کشوری چند ملیتی" نگاه نسبتا تازه ایی به مسئله ملی و ترکیب اتنیکی داشته و دریچهء تازه ایی برای یک چشم انداز سیاسی در ایران گشوده است.


علي حامد ايمان
چه عاملی باعث رشد رادیکالیسم در حرکت ملی آذربایجان می گردد؟

اگر نخواهیم و یا نتوانیم و یا کاملا درست نباشد که از واژه های دیکتاتوری، استبدادی و... برای توصیف ماهیت قدرت در ایران استفاده کنیم بی شک می توان ماهیت قدرت در ایران را یک نظام بسته دانست که در آن همه چیز تنها برای قدرت وجود دارد و هیچ چیز خارج از اراده قدرت و یا بر علیه قدرت نمی تواند شکل یافته و رشد یابد.


مير موسی هاشمی
جريحه دارکردن غرورملی و قومی (۲)


دکترجواد هيئت، درمقاله ای تحت عنوان نقدی برکتاب (روشنفکران آذری و هويت ملی و قومی) چنين می نويسد: «دکتر محمود افشار مؤسس ايران جوان و مجله آينده متعلق به ايل افشار از شش ايل قزلباش (ترک) بود که بخشی از آنان ساکن يزد شده بودند. وی استبداد  فرهنگی و تعميم زبان فارسی را به عنوان زبان رسمی راه حل وحدت ملی ايران می دانست».


ایشیق سؤنمز نمز
اورمو گؤلونون قورودولماسی فارس ایستعمارچیلیق تئوریسی نین آیریلماز ترکیب حیصصه سی ساییلمالیدیر


اورمو گؤلونون قونشولوغوندا اولان گؤللرین سو دورومونا نظر سالاراق اورمو گؤلونون قوروماسی نین هانکی آشامادا آخین ائتدیگینی اؤیرنمک داها راحات بیر مسئله ساییلار. فارس حاکیمیتی و اونون گونئی آذربایجانداکی ایستعمارچیلیق نماینده لیکلری طرفیندن اورمو گؤلونه آخان چایلار اوزره قورولموش سایسیز سوبوغوملاری و  سدلری نظره آلیندیقدا بیلیم دونیاسینا غریب و اؤگئی بیر گؤرونتو ایله اوزله شه ریک.


مير موسی هاشمی
نام آذربايجان سياسی است


گفتن و نوشتن از آذربايجان چنان سخت است که راه را بر هر قلمی می بندد چرا که درآذربايجان هرچيزی با آدمی صحبت می کند. ارک تبريز هميشه در سينه های مجروح خود، جوانمردی های مردان اين سرزمين را برای آيندگان روايت می کند.


علي حامد ايمان
خورشید نیز در این سرزمین اندوهناک طلوع می کند


چه كوتاه بود روزهايي كه در ميان تان بودم/ و كوتاه تر/ سخناني كه برزبان آوردم/ اما اگر طنين آوايم/ در فضاي گوشتان محو شود/ و اگر عشق من از لوح ضميرتان پاك شود/ با دلي سرشارتر از مهر/ باز خواهم آمد/ و با زباني كه در دست روح دارد/ با شما سخن خواهم گفت.


یونس شاملی
دمکراسی، فدرالیسم و حقوق بشر


 
سکولاریسم برای یک دولت دمکراتیک لازم ولی کافی نیست. الزامات یک دولت دمکراتیک در یک کشور چند ملیتی مثل ایران حتی خود دمکراسی هم نیست. هرچند که دمکراسی زمینه های توسعه اجتماعی و سیاسی را فراهم میکند، اما برای تکوین دولت دمکراتیک کافی نیست.


هدایت سلطان زاده
درسهای انقلاب خاور ميانه و ظرفيت های مبارزه غير خشونت آميز


در چهاردهم ژوئیه 1789 که مردم پاریس به زندان باستیل بعنوان سمبل حکومت استبدادی یورش بردند ، لوئی شانزدهم با شنیدن خبر ، از یکی از مشاوران خود پرسید : آیا شورشی شده ؟ و او بیدرنگ پاسخ داد: نه اعلیحضرتا ، انقلاب شده است و این همان چیزی است که امروز در برابر چشمان وحشت زده دیکتاتور ها و حامیان نگران آنان در خاورمیانه رخ میدهد.


علی سليمانی
دستهای پنهان قدرت در جمهوری اسلامی ایران


روحانیت شیعه، همیشه در صحنه سیاسی ایران از فاکتورهای اصلی قدرت بوده است.به صورت نهان و آشکار در صحنه های سیاسی توانسته نقش مهمی را ایفا نمایند. به طوریکه از دوران خلافت امام اول شعیان تا کنون این موقعیت خود را توانسته اند حفظ کنند. در تاریخ کشورهایی مانند عربستان، مصر، عراق، سوریه و مخصوصا ایران که اکثر جمعیت آن را شعیان تشکیل میدهند، نقش اساسی آنها را میتوان دید.


گونای تبریزی
قرائت راسیستی از بختیار (نقد کتب تازه چاپ شده بختیار وهاب زاده در تبریز)


این دومین بار است که من برخی از کتب که با اهداف راسیستی در تبریز منتشر شده اند را نقد می کنم. دفعه اول کتاب "مختصری از تاریخ قدیم آذربایجان" بود ، نوشته مرحوم فریدون ابراهیمی. انتشارات "ندای شمس" بود ، با ترجمه "جمشید نیازی" و مقدمه پروفسور (!) کوزه کنانی. این بار کتابهای "بیر دسته چیچک" و "سیزه دئییب گلمیشم" است ، نوشته مرحوم بختیار وهاب زاده.


S. Altayli
ƏRƏB DÜNYASI NİYƏ BELƏDİ?


Tanınmış rübaiçi Ömər Xəyyam, "tarix, kainatın vicdanıdır" deyir. Tarix üçün söylənmiş gözəl bir sözdür.
Ömər Xəyyamın gözüylə baxsaq tarix, dünyada yaşayan millətlərin öz vicdanları ilə yaratdıqları hadisələr xronologiyasıdır. Ancaq bu, yəni vicdan məsələsi hər millət üçün eyni səviyyədə qiymətləndirilə bilməz.


Çevirən: Ilahə Ucaruh
DININ MAHIYYƏTI


Ənənəvi dinin iflası, kilisə müdafiəçilərinin göz yaşlarına, köhnə fikirlərdə isə yalnız  xurafat və mövhumat görənlərin sevincinə səbəb olan şəksiz bir hadisə kimi ortaya çıxdı. Lakin doqmaların ortadan qaldırılması dinin həyatdaki yerini hələ müəyyən etmir.


اوستاد محمدعلی فرزانه
فرود گرگين پور قشقای ائليندن بير ايشيق ساچان قشقه


فرود گرگين پور، ائليندن، آيري دوشموش ائل سيماسی، ائلين اوجاغيندان وايستی اته گيندن آيريلميش بير موسيقيچی، اوزون ايللر كؤچدو لاكين مقصدی نه ييلاق ونه ده قيشلاق اولدوغوندان، كوچ پاييزا ساری، زمانين خزانينا ساری باش توتدو.
 


مير موسی هاشمی
بدون تفنگ، به تبريزخوش آمديد


دراينجا به توصيف خاطره ای می پردازم: يکشب بوسيله يكی ازدوستانم بنام (ض...)، برای تشكيل جمعيتی درشهرمالمو، به جمع دوستان فارس زبان درمنزل ... جهانگيری رفته بودم. دراين نشست حدود ده نفر بوديم که خيلی ها را نمی شناختم. پس از صرف چای و شيرينی جلسه رسمی شد.
 


منبع: ت. ر. ت تورک- علی شاميل
محمد بیریا، بیر خالقین مظلومیت سیمگه‌سی


محمد غلام اوغلو باقرزاده ۱۹۱٤-جو ایلده تبریز شهرینده آنا‌دان اولدو. ۱۹۲۰-جی ایلده عایله‌سی‌ گئچیم اوچون باکی‌یا کؤچسه ده بولشویکلرین آذربایجان اشغا‌لی‌نین دوغوردوغو قاریشیقلیقدان بورادا قالا بیلمه‌ییب خوراسانا گئتدی. لاکین ۱۹۲۳-جو ایلده یئنیدن باکی‌یا قاییتدی.
 


حسن راشدی
دوغما ديليميز و وجدان بورجوموز


هر بير ملتين ديلی او ملتين وارليق و موجوديت نشانه سی دير. ديل دئديکده يالنيز بو گونکو گونئی آذربايجانين راديو تلويزيون مرکزلرينده دانيشيلان اوزدن ايراق تورکجه يوخ، ديليميزين قايدا قانونونا اويغون اصيل و دوزگون تورکجه ميزدن عبارتدير.


Will Durant
Çevirən: Güntay Gəncalp

Henri Bergson


Yeni ə tarixi fizika və psixologiya arasındakı mücadilədən ibarətdir. Düşüncə öz nəsnəsindən, yəni maddədən başlarsa, sonunda iç və son həqiqəti maddi fenomenlərdə və mexanik qanunlarda aramağa çalışacaqdır. Əgər özündən başlarsa, məntiqi bir zərurət üzrə hər şeyi zehnin yaratdıqları və təsəvvürləri olaraq anlayacaqdır.

ويل دورانت
چئويرن: گونتای گنجالپ

هئنری بئرگسون
يئني فلسفه تاريخي فيزيک و پسيکولوژی آراسينداکي موجاديله دن عيبارتدير. دوشونجه اؤز نسنه سيندن، يعني مادده دن باشلارسا، سونوندا ايچ و سون حقيقتي ماددي فئنومئنلرده و مئکانيک قانونلاردا آراماغا چاليشاجاقدير. اگر اؤزوندن باشلارسا، منطيقي بير ضرورت اوزره هر شئيي ذهنين ياراتديقلاري و تصوورلري اولاراق آنلاياجاقدير.


ميرهدايت حصاری
اوغوز خلقی نين يازيلی ادبياتی


 
اوغوز طايفالارينا مربوط اولان ((دده قورقود)) آدلی قيمتلی و مهم بيركتاب اليميزده واردير. بو كتاب تورك طايفالاری، خصوصا اوغوز طايفالاری باره سينده يازيلميش و دونيا بويو ادبيات و فولكلور ساحه سينده بير شاهكار ساييلان حماسی(اپيك) بير اثردير. بو كتابدان تقريبا بيركامل نسخه آلماندا «درسدن» كتابخاناسيندا و سونرالاردا بيرناقص نسخه ((واتيكان)) كتابخاناسيندا تاپيلميشدير.


مير موسی هاشمیی
درجمهوری جوان آذربايجان چه گذشت؟


آذربايجان شمالی در۲۸ مای  ۱۹۱۸ به رهبری محمدامين رسول زاده بااعلام استقلال خود، به عنوان نخستين جمهوری مسلمان جهان شناخته شد. اين جمهوری جوان پس ازدو سال عمر با هجوم ارتش بلشويک ها درسال۱۹۲۰به خون نشست و ساقط شد.
 


یونس شاملی
اسطوره هایمان را پاس میداریم


 
آقا فیروز؛ به جای اتهامات واهی بایستی اندکی هم که شده اندیشید. ناصر حجازی یک آذربایجانی بود. این کجایش ذهنی است. من آذربایجانی در این خبر تنها خواسته ام بگویم که ناصرحجازی هم قهرمانی اش در ورزش و هم انسان دوستی اش جزو افتخارات آذربایجان است. مگر چنین نیست؟ حال اگر تمامی مردم ایران به این مردم را گرامی میدارند باز هم مایه افتخار آذربایجان است که چنین انسانهایی را در بالین اش پرورده است.


ا- یزدانی
صمد بهرنگی نین عزیز خاطره سینه


 
15- 16 یاشلی بیر جاوانیدیم . صمد بهرنگی نی یاخیندان تانییاردیم . اونون کتابلارینی هم ساتیب و همده اوخویاردیم . صمد، یازدیغی کتابلاری نشر ائتمک اوچون بیزیم شوشه ی خانا بازاریندا کتابچی دوکانیمیزا دا باش ووروب ، آتاملا دانیشاردی. صمد و اونون دوستلاری هردن بیر شوشه ی خانا بازارین پاساژیندا عباس آقانین چایخاناسینا تؤپلاشیب ، چای ایچیب، قلیان چکیب و سیاستدن دانیشاردیلار.


بهروز ایمانی
اؤزگه‌سینه قویو قازان اوزو دوشر


بئله روايت ائديرلر كي قديم اوزاق بير كندده بير آنا ايله اوغول بيرليكده ياشاييرميشلار. اونلارين دونيا ماليندان هئچ زادلاري يوخ ايميش. اري اؤلن گوندن بري آرواد، اوغلونون لازم اولان احتياجلاريني تامين ائتمك اوچون آغير زحمتلره دؤزوب، اليندن گلني اسيرگه ميردي. مثلا قونشولارين، قويونلاريني ساغيب، پالتارلارين يوماقلا باشلاريني دولانديريردي.


مير موسی هاشمی
زنده باد آذربايجان واحد


تاكنون هيچ يك از ارگانهای دولتی و احزاب و ... بخاطر تماميت ارضی ايران در از بين بردن هويت ملی تركهای آذربايجانی از پای ننشسته اند. در اين جا نورالدين كيانوری(رهبرحزب توده ايران) درباره رستم اف، روشنفكر آذربايجان شمالی، و همچنين حركت ملی آذربايجان اينگونه توضيح می دهد: «بله، رستم اف! پدرفكری اين افراد ميزا ابراهيم اف است. اين هم كتابش از ميرزا ابراهيم اوف۱ جملاتی نقل كرده است


Güntay Gəncalp
Yas törənləri


Yas türklərdə qadınlar və kişilər məclisi olaraq ikiyə ayrılır. Kişilərin yas məclisini ümumən ərəb dilini də doğru-dürüst bilməyən bir axund yönləndirər. Mərsiyə söylər və ərəbcə dualar edər. Qadınların yas məclisi əski şaman inancındakı amilləri hələ də özündə daşımaqdadır.

گونتای گنجالپ
ياس تؤره نلری
ياس تورکلرده قادينلار و کيشيلر مجليسی اولاراق ايکييه آيريلير. کيشيلرين ياس مجليسينی عومومن عرب ديليني ده دوغرو-دوروست بيلمه ين بير آخوند يؤنلنديرر. مرثيه  سؤيلر و عربجه دوعالار ائدر. قادينلارين ياس مجليسي اسکي شامان اينانجينداکي عاميللري هله ده اؤزوندهداشيماقدادير.


S. Altayli
SİZ NƏSİNİZ?


Qərbin müstəmləkəçi qüvvələrinin rəhbər işçiləri uluslar arası yığıncaqlarda nüvə silahlarının ixtisar edilməsi, kloroflorokarbon qazlarının buraxılması və s. ilə bağlı müzakirələrdə tez-tez bu ifadələri işlədirlər: "Bu dünya hamımızındır, bu dünyanı qorumalıyıq. Çünki hamımız burada yaşayırıq, təbiətin tarazlığını daha artıq təxrib edə bilmərikg və s. və s...


A. Yazdani
 O gün uzaq deyil!


Hamiya məlumdur ki, İranda elementar insan hüquqları pozulur. İranda fikir və toplaşmaq azadlığı yoxdur. Tənqidi fikri olan jurnalistlər, həmkarlar ittifaqlarının nümayəndələri və insan hüququnun müdafiəçiləri izlənir, həbs olunur və işgəncələrə məruz qalırlar. Qadınlar qanun tərəfindən və cəmiyyətdə kütləvi surətdə diskriminasiyaya məruz qalırlar.


Cəmil Həsənli
 QARABAĞIN QARA GÜNÜ (6)


1922-ci ilin dekabrında Qarabağ komitəsinin tərkibi Azərbaycan MİK-in kommunist fraksiyası ilə birlikdə AK(b)P MK-da təsdiq edildikdə komitəyə tapşırılırdı ki, Xankəndidə məktəb və xəstəxana açılması işini həyata keçirsin. Əsasən azərbaycanlılardan ibarət olan Şuşa şəhərinin əhalisinin bu məsələyə münasibəti necə idi?


Ilahə Ucaruh
Novruz və Pasxa


30.09.2009 tarixindən başlayaraq YUNESKOnun bəşəriyyətin qeyri-maddi mədəni irsi siyahısına Novruz bayramı daxil edilib. 19.02.2010 BMT 64-cü assambleyasının qərarına əsasən  isə 21 mart Beynəlxalq Novruz Günü kimi tanınır.


علی سليمانی
چشم اندازی بر مقاله جنبش سبز و حرکت ملی آذربایجان


مقاله­ای که اخیرا از سوی اینجانب با نام جنبش سبز و حرکت ملی آذربایجان به رشته تحریر در آمده بود با واکنش­های متفاوتی روبرو گردید عده­ای از دوستان چه در داخل و چه در خارج از آن استقبال کردند و اما عده­ای نیز نسبت به ان نقدهایی را کردند و بنده نیز ضمن تشکر از همه خوانندگان بخصوص آنهایی که در خصوص ان ابراز عقیده نموده­اند خواستم چند مطلبی را به عرض این دوستان برسانم .


عبدالعزيز عظيمی قديم
نکند حاکميت حرکت ما را به دست خودمان مديريت می کند !!


 
در ایام تعطیلات نوروز سفری به برخی شهرهای آذربایجان شرقی و غربی داشتیم. درگفتگو با دوستان متوجه شدیم فضای فکری حاکم بر شهرها تا حدودی از هم فاصله گرفته است. به نظر رسید در هر شهری که فشار امنیتی حاکمیت بیشتر و به تبع آن عرصه فعالیت افراد باتجربه تنگتر است لبه حرکت به دست جوانان و نوجوانان پرشورو کم تجربه افتاده ونوعی حالت تیزی و برندگی در لبه حرکت احساس می شود.


ا- یزدانی
ايران پارلمنتاریزمی نین مسئله لری


 
ایران تاریخینده حال حاضیرکی دؤوره قده ر اوچ دولت فورماسی موجود اولموشدور. بیرینجی فورما مطلق پادشاهچیلیق دیر کی، ۲۰- نجی عصرین اوّللرینه قده ر دوام ائدیب. ایکینجی فورما ۱۹۰۶- نجی ایلده ن ۱۹۷۹ - نجی ایله قده ر دوام ائده ن مشروطیت پادشاهچیلیغی و نهایت اوچونجو فورما اسلام جمهوروسو ولایت فقیه دؤورو دیر کی ، ایندیه دک دوام ائدیر.


گونای تبریزی
محیط زیست اسلامی!


بیائید فرض کنیم (هرچند که فرض اش نیز مشکل است) همانگونه که عده ای در پی تقسیم بندی علوم تحت عنوان "اسلامی" و "غیر اسلامی" بوده و هستند و مدام از "طب اسلامی" ، "علوم انسانی اسلامی" و امثالهم سخن گفته و می گویند و همانطور که پیامبران را پیشتر شاه و حاکم و معصوم و وسیله انتقال بی اختیار وحی و... کرده اند ، دانشمندشان نیز بکنند.


گونتای گنجالپ
بیداری ملت ترک در ایران - قسمت اول



تاریخ در ذات خودآماج انسانی را محمول است. تاریخ همواره چنانکه بر آمده است، بر نمی رود. بدون تردید عقل بشر در استقامتیابی تاریخ موثر بوده و هست. تاریخ به دو شکل موجود است: تاریخ بصورت یک فنومن که هرگز نمیتوانیم آنرا درک کرده، بفهمیم. نمیتوانیم آن فنومن را در بعد زمینشناسی، کوسمولوژی، کلیماتولوژی، کولتورولوژی، سوسیوپسیکولوژی آن زمان مورد بررسی قرار دهیم.


Ilahə Ucaruh
Mistikadan sinergetikaya


Ənənəvi baxışa görə, dünyada mövcud olan dinlərin məlum fərqlərinə baxmayaraq, onların hamısı bəşəriyətə həqiqi, xoşbəxt həyat yolunu göstərmək, “insanı xilas eləmək” üçün gəlmişlər.


S. Altayli
ERMƏNİLƏR VƏ HİSSİSƏLİM


Bəşəriyyətin başına tarix boyu minlərlə bəla gəlib. Şit peyğəmbərin qövmünün məhvi, Nuh tufanı kimi bəlalar belə adəmoğlunun bəzi hissələrinin ağlını dərk etməsinə kifayət eləməyibdir.


علي حامد ايمان
شیوه های مبارزاتی حرکت ملی آذربایجان


حرکت ملی آذربایجان یکی ازحرکت ها و جنبش های منطقه ای است که با شیوه ها و تاکتیک های حرکتی منحصر به خویش، سعی در برآورد کردن خواسته های مدرن و مدنی خویش دارد. این جنبش که بر دو محور هویت خواهی و دموکراسی خواهی گامهای خود را برمی دارد،ازتمام ظرفیت های موجود خود در این راه بهره می جوید.


علی سليمانی
آیت الله شریعتمداری و آذربایجان


ما بايستی اين حقيقت را بپذيريم كه در جغرافياي سياسي ايران زندگی می كنيم و هر حادثه ای كه در اين سرزمين رخ می دهد بر سرنوشت ما تأثير مستقيم داشته و دارد. همچنين ما نيز می توانيم در اين جغرافيا تأثير داشته باشيم.
بيش از يك سال است كه حوادث مهمی در ايران در حال وقوع است. اين حوادث از زوايای گوناگون تحليل مي گردد.


غلامحسین مسعودی ریحانی
با طرفداران محیط زیست سیاسی برخورد نکنید


غلامحسين مسعودی ريحانی، نماينده مردم اهر در مجلس شورای اسلامی با بيان مطلب فوق به خبرنگار تابناک گفته است: مسأله خشک شدن درياچه اروميه، بحرانی است که در صورت وقوع، نه تنها آذربايجان که همه کشور ايران و حتی کشورهای همسايه را نیز تحت تأثير قرار خواهد داد.


Güntay Gəncalp
Farsca yazmayalım, türkçə yazalım!


Bu ilin növruz günlərini İzmirdə keçirdim. Yenə də bir çox türkçə kitablar alamağa olanaq sağlandı. İzmirə getmədən öncə türk dilinə tərcümə edilmiş Batı filosoflarının kitablarının listəsini internetdən çıxarmışdım. Özəlliklə Qadamer və Heidgerin kitablarını almam gərəkirdi.


Cəmil Həsənli
 QARABAĞIN QARA GÜNÜ (5)


Avqustun ilk günlərindən Qarabağda Qafqaz Bürosunun 5 iyul qərarının geniş təbliğat işlərinə başlandı. 1921-ci ilin avqust ayının 1-də Şuşa qəzası 2-ci yaşayış sahəsi kəndlilərinin fövqəladə qurultayı keçirildi və bu iclasda Mərkəzin (Bakının - C.H.) nümayəndəsi kimi Levon Mirzoyan məruzə etdi.


مير موسی هاشمی
حزب خلق مسلمان و ما!


بيش از %۳۷ از اهالی ايران را ترکهای آذربايجان تشکيل می دهند. (رويهمرفته بيش از نيمی ازنفوس ايران را اقوام ترک تبارتشکيل ميدهند) هنگام آغازمبارزه برعليه حکومت پهلوی آذربايجانيان هم مانندساير ملت ها در صحنه بودند. درطول پنجاه و سه سال سلطنت پهلوی نيروهای ملی آذربايجانی بارها قلع و قمع شدند،


علی سليمانی
جنبش سبز و حركت ملی آذربايجان


ما بايستی اين حقيقت را بپذيريم كه در جغرافياي سياسي ايران زندگی می كنيم و هر حادثه ای كه در اين سرزمين رخ می دهد بر سرنوشت ما تأثير مستقيم داشته و دارد.  همچنين ما نيز می توانيم در اين جغرافيا تأثير داشته باشيم.
بيش از يك سال است كه حوادث مهمی در ايران در حال وقوع است. اين حوادث از زوايای گوناگون تحليل مي گردد.


Ilahə Ucaruh
UNİVERSAL İNAM AXTARIŞINDA


Son zamanlar dunya massmediasında qalmaqallara səbəb olmuş Den Braunun ”Da Vinçi Kodu” romanı müzakirə edilir. C. Braunun Amerikan məharəti ilə yaratdığı bu postmodern əsərində detektiv və tarix, din və fəlsəfə, inam  və  şübhə, elm və incəsənət, feminizm və digər mövzular, iç-içə girərək,  geniş oxucu kütləsinin diqqətini çəkmişdir.


A. Yazdani
 Azərbaycanın qəhrəman qadınlarına təqdim olur!


Böyük İskənər Hindukuş ərazısını fəth edəndən sonra, o zaman Suqdiyana və bugün Ozbəkistan Adlanan ölkənin hökmdarının qızı Ruxana ilə evlənir. İskəndər 2344 – il bundan əvvəl Tənbən ölkəsinə də qələbə çalıb və oranı öz tabeiyyəti altına keçirir.


Xumar Cəfərli
 AZƏRBAYCAN QADINI


Xurşidbanu Natəvan parlaq istedada və qabaqcıl ideallara malik olan şəxsiyyət olmuşdur. O, Azərbaycan mədəniyyətində və ictimai həyatında dərin izlər qoymuşdur. Bu fenomenin meydana gəlməsinin bir neçə əsas səbəbi vardır. Bunlardan birisi şairənin soy köküdür. Yəni, Natəvanda iki böyük nəslin – Cavanşirlərin və Ziyad-oğlu Qacarların qanı vardır.


Ilahə Ucaruh
Avropada Qadın haqları


Yaşından, kültür və təhsil səviyyəsindən, həyat tərzinin etnik və ya diini mənşəyindən, iqtisadi və sosial durumundan asılı olmayaraq hər bir qadın zor obyekti ola bilər.


Güntay Gəncalp
İranda rejimə qarşı etiraz göstəriləri üzərinə


İstər bireysəl sahədə olsun istərsə, toplumsal sahədə mövcud pozision haqqında kəsin bilgi sahibi olmaq mümkün deyildir. Kəsin bilgi əldə etmək mümkün olmadığından açıqlamalara ehtiyac duyulmaqdadır. Biz özümüz və pozisionumuz haqda mütləq bilgiyə sahib ola bilmirik.

گونتای گنجالپ
ايراندا رئژیمه قارشی اعتیراض گؤستریلری اوزَرینه
ايستر بيرئيسل ساحه ده اولسون ايسترسه، توپلومسال ساهه ده مؤوجود پوزيسيون حاققيندا کسين بيلگي صاحيبي اولماق مومکون دئييلدير. کسين بيلگي الده ائتمک مومکون اولماديغيندان آچيقلامالارا احتيياج دويولماقدادير. بيز اؤزوموز و پوزيسيونوموز هاقدا موطلق بيلگييه صاحيب اولا بيلميريک.


Cəmil Həsənli
 QARABAĞIN QARA GÜNÜ (4)


Ermənistan hökuməti Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi istiqamətində ilk qanunsuz addımı hələ 1921-ci ilin yazında atmışdı. Həmin vaxt hökumət dairələrində “Dağlıq Qarabağın Ermənistan Respublikasına birləşdirilməsi haqqında məsələ üzrə əsas mülahizələr” adlı 6 bənddən ibarət sənəd hazırlanmışdı.


S. Altayli
 XOCALI SOYQIRIMI


Bu həftə, bir insanlıq faciəsinin, Xocalı Soyqırımının anımı ilə keçir. Türkiyənin hər tərəfində Xocalı faciəsi ilə bağlı tədbirlər həyata keçirilir. Türkiyə məsələyə ən başından həssasiyyətlə yanaşdı, bunu dost da, düşmən də gördü. Türkiyənin başdan bəri nümayiş etdirdiyi rəftarı təbii ki, qardaşlığının vacibatıdır, inşallah bu rəftar digərlərinə də nümunə olar və onlara bəzi şeyləri başa salar.


Ilahə Ucaruh
AİLƏ MİLLƏTİN SƏNGƏRİDİR


Bu gun Azərbaycan ailələrində  böyüyən uşaqlarımıza  Güneyimizdə şovinist islam-fars rejimi ilə, Quzeyimizdə isə antidemokratik durumla gedən milli savaşın davamçıları kimi baxılmalıdır. Bilməliyik ki,  güclü və zalım yağılara sinə gərmək elə də asan və tez başa gəlməyəcək, gələ də bilməz.


یعقوب گؤنئیلی
نسل جوان آذربایجان، با شکستن دیوار ترس، پتانسیل آنرا دارد، که بتواند بر سرنوشت خود حاکم گردد
 
آنچه حکومت های خودکامه در تونس و مصر و ایران نشان دادند، تک فکری و انحصار طلبی در حاکمیت باعث زایش دمل های مافیائی از قبیل باند های فامیلی یا رفاقتی یا همشهریگری و غیره در رأس قدرت می گردند، عدم حضور و مشارکت مردم در بازدید و کنترل نحوه و چگونگی اداره کشور و توزیع بودجه، باعث می گردد،


هدایت سلطان زاده
نوروز در قزل قلعه : بیاد بیژن جزنی و یاران شهید ش


پنجشنبه ای از اوایل ماه اسفند درسال 1346 بود. شب دیر هنگام از سر کار در دانشکده جدید التاسیس علوم ارتباطات اجتماعی که دکتر مصباح زاده ، رئیس مؤسسه کیهان راه انداخته بود ، به کوی دانشگاه برگشتم. برای گذران زندگی ، روزها دردانشکده حقوق درس میخواندم و عصر ها نیز تقریبا تا ساعت یازده شب باید کار می کردم.


Ilahə Ucaruh
 Postateizm və Dünyaya Bütöv Baxış


Çağdaş fəlsəfə din istibdadına qarşı çıxmış ateizmin özünün də sonralar bir növ doqmaya, dinə dönüşdüyünü, K.Marks, Z.Freyd kimilərinin ateizmin peyğəmbərlərinə çevrildiyini iddia edir. Ateizmə qarşı tutulan ən böyük irad onun məntiqcə ziddiyyətli olmasıdır: ateizm, tanrı mövcudluğunun sübut edilməzliyi tezisini irəli sürərkən tanrının olmamasının da sübutunu göstərə bilməmişdi.


A. Yazdani
 İranın siyasi sistemi və mədəni (civil) cəmiyyət!


1-Mədəni cəmiyyət Feudalizmin dağılması və Kapitalizm sistemin iqtisadi gücünün, teknikinin və ideallarının inkişafi nəticəsində yaranır. Nəzəri baxımdan, bu cəmiyyətin diqqət mərkəzində insan yer alır. Insan cəmin içində “fərdə” çevrilir və azad bir şəxs olur.


علي حامد ايمان
از انقلاب رنگی تا رنسانس عربی


انقلاب رنگی نوعی دگرگونی بدون خونریزی است که آنرا برای نخستین بار «واسلاو هاول» نویسنده و رئیس جمهور پیشین چک برسر زبانها انداخت و موجی از دگرگونی ها را در جوامع پسا کمونیستی اروپای شرقی، مرکزی و آسیای مرکزی باعث گردید.


Cəmil Həsənli
 QARABAĞIN QARA GÜNÜ (3)


Azərbaycanla Ermənistan arasında yaranmış ərazi mübahisələrinin dərinləşdiyi və Ermənistanın Rusiya tərəfindən himayə edilməsinin 10 avqust müqaviləsindən sonra açıq müstəviyə keçdiyi bir vaxtda Nəriman Nərimanovun təkidi ilə AK(b)P MK Siyasi Bürosu 1920-ci ilin avqust ayının 26-da Əliheydər Şirvaninin Qarabağ və Zəngəzur üzrə Azərbaycanın fövqəladə komissarı, Armenak Karakozovun isə onun müavini təyin edilməsi haqqında qərar verdi.


Mahatma Qandi
Tərcümə: Güntay Gəncalp

Uşaqların tərbiyəsi


Gerçək eyitim çocuğun ən yaxşı özəlliklərini üzə çıxarmalıdır. Bu amac üçün insanlıq kitabından daha uyqun nə ola bilər?
Çocuğun gerçək zehni və fikri gücünü eyitmək onun əl, ayaq, göz, qulaq, burun kimi bədən üzvlərinin tərbiyəsi ilə mümkün ola bilər.

ماهاتما قاندی
چئویرنَ: گونتای گنجالپ

اوشاقلارین تربییه سی
گئرچک ائييتيم چوجوغون ان ياخشي اؤزلليکلريني اوزه چيخارماليدير. بو آماج اوچون اينسانليق کيتابيندان داها اويقون نه اولا بيلر؟
چوجوغون گئرچک ذهني و فيکري گوجونو ائييتمک اونون ال، آياق، گؤز، قولاق، بورون کيمي بدن عوضولري نين تربييه سي ايله مومکون اولا بيلر.


علي حامد ايمان
تغییر آرایش عرصه سیاسی ایران و چگونگی ورود ملیت ها به آن


هفتمین انتخابات ریاست جمهوری 1376 اصلاح طلبان را وارد عرصه قدرت نمود. اولین انتخابات شوراهای شهر در سال 1377 و ششمین انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال 1378 جایگاه آنان را در عرصه قدرت تثبیت نمود و هشتمین انتخابات ریاست جمهوری در سال 1380 قدرت اصلاح طلبان را در عرصه سیاست ایران به اوج رساند.


ا- یزدانی
هیده جی نین بیر قصیده سینده دیل و بدیعی جهتلر


 
خارجی آغالاری نین گؤستریشیله ضد ترقی و ضد انسانی شوونیست سیاست یورودن منحوس پهلوی سلطنتی رژیمی دؤورو اکثر ایران خالقلاری نین دیلی، میللی منلیگی و خصوصیتلری تاپدالاندی، ازیلدی، فولکلور، دیل ، ادبیات، تاریخ و مدنی ارثلری تحقیر اولوب آیاقلار آلتینا سالیندی.


Mirmusa Haşimi
Ustad Məhəmməd Əli Fərzanə haqda xatirələrim



Azərbaycanin qudrətli şairlərindən biri  sayilan Bulud Qərəçulu (Səhənd) Ustad Fərzanənin sevdigi şyirlərdən biri idi. Ona görə də ustad haqqinda xatirələrimi Səhəndin şeyiri ilə başlamağım təsadüfü deyil.
Bu xatırələrı ötən illər kağız üstə köçürdüb əziz oxuculara çatdıra bilməsəmdə, ancaq indi vaxtı gəlib çatmışdır. Bizdə belə bir deyim var: “Balığı hər zaman sudan tutsan təzədir.

ميرموسی هاشمی
اوستاد محمدعلی فرزانه حاققيندا خاطيره لريم
آذربايجانين قدرتلی ميللی شاعيرلريندن بيری ساييلان، بولود قره چورلو (سهند)، اوستاد فرزانه نين سئوديگی شاعيرلردن بيری ايدی. اونا گوره ده، خاطيره می سهندين شعيری ايله باشلاماغيم تصادفی دئييل. بو خاطيره لری اؤتن ايللر کاغيذ اوسته کؤچوروب عزيز اوخوجولارا چاتديرا بيلمه سمده، آنجاق ايندی واختی گلييب چاتميشدير. بيزده بئله بيردئييم وار:«باليغی هرزامان سودان توتسان تئزه دير.»


Güntay Gəncalp
Zülfü Adıgözəlov


Neçə yaşımın olduğunu xatırlaya bilmirəm. Ancaq çox uşaq yaşda idim. Atam Ərdəbildə dərs oxuyan böyük qardaşımın yanına getmişdi. Dönməsini səbirsizliklə gözləyirdim atamın. Dadlı şokalatlarla dönəcəkdi. Şəhərin nə olduğunu bilmirdim.

گونتای گنجالپ
زولفو آديگؤزلوف
نئچه ياشيمين اولدوغونو خاطيرلايا بيلميرم. آنجاق چوخ اوشاق ياشدا ايديم. آتام اردبيلده درس اوخويان بؤيوک قارداشيمين يانينا گئتميشدي. دؤنمه سيني صبيرسيزليکله گؤزله ييرديم آتامين. دادلي شوکالاتلارلا دؤنه جکدي. شهرين نه اولدوغونو بيلميرديم.


Ilahə Ucaruh
 ”Yad Dildə”nin Doğma Dildə Atasızlıq Fəryadı


Yeddi qıfıl altında, açarları isə başqa əsərlərdə olan postmodern mətnlərin mütaliəsi bir qayda olaraq tapmaca tapmağa dönür. Bu, Pərviz Cəbrayılın “Yad dildə” adlı siyasi-fəlsəfi romanına da aiddir (Bakı, “Qanun”, 2009).


Cəmil Həsənli
 QARABAĞIN QARA GÜNÜ (2)


Georgi Çiçerin iyul ayının 19-da Leqrana göndərdiyi şifrli teleqramda yazırdı ki, “Azərbaycanın da razılaşdığı təklifiniz ondan ibarətdir ki, Qarabağ Azərbaycana keçir, Zəngəzur isə mübahisəli ərazi kimi tanınır. Hər halda bütün qalan ərazilər Ermənistana çatır. Belə bölgü Ermənistan nümayəndələri üçün qəbuledilməzdir.


Xumar Cəfərli
 ŞAHƏNŞAH (ŞAH İSMAYIL XƏTAİ)


Şah İsmayıl Xətai 1487-ci il iyulun 17-də Ərdəbil şəhərində kökü tarixin çox-çox uzaq çağlarına gedib çıxan nüfuzlu Azərbaycanlı zadəgan (bəzi ədəbiyyatlarda səhvən kürd mənşəli kimidə göstərilir) ailəsində anadan olmuşdur. O, ata tərəfdən Şeyx Səfiəddinin nəslindən idi. Şah İsmayılın atası Şeyx Heydər, babası Şeyx Cüneyd olmuşdu.


ا- یزدانی
صمد وورغوندان بیر خاطیره


 
1954- نجو ایلده ، ایلک دفعه اولاراق ، باکییا گلیب، آذربایجان دولت دارالفنونون "آذری دیل و ادبیاتی" بؤلومونده اوخوماغا باشلایاراق، ایللردن بری آرزولادیغیم و اوغروندا چابالادییم آرزوما چاتدیم .
معاصر آذری ادبیاتی نین ان پارلاق اولدوزلاری و دونیا شهرتلی سؤز اوستادلاریندان بیری اولان صمد وورغون 1956 – نجی ایلده حیاتلا وداعلاشدی. بو ایکی ایل عرضینده من دفعه لرله صمد وورغونو یاخیندان و اوزاقدان گؤرموشدوم، لاکن بو گؤرمه لریم اولدوقجا عادی اولموشدور.


محمدرضا هئيت
درياچه اورميه، بزرگترين درياچه تشنه جهان


 
دریاچه ارومیه معروف به "عروس آذربایجان" که امروزه با خطر جدی خشک شدن و نابودی روبروست، حدود ۴۰ سال پیش منطقه حفاظت‌شده اعلا‌م گردیده و از سال ۱۳۵۴ نیز به عنوان یكی از مهم‌ترین تالا‌ب‌های بین‌المللی جهان در سایت رامسر به ثبت رسیده است. این دریاچه همچنین یکی از 9 ذخیره‌گاه بیوسفری ایران است که در یونسکو ثبت گردیده است


S. Altayli
 ATAMI XATIRLAYARKƏN


Atamın savadı yoxdu, oxu-yazı bilmirdi, ancaq kasıb bir kəndçi olsa da həyat universitetini bitirmişdi, çünkü fələyin zərbəsini artıqlamasıyla yemiş və həyatın hər cürə doğanağından sınmadan keçmişdi.


ا- یزدانی
نگاهی کوتاه بر تاریخچه مهاجرت ارامنه به نواحی آذربایجان شمالی


 
در دوره استعمار قرن نوزدهم و قرن بیستم ، ما ترکهای آذربایحان  بیش از هرملت دیگرمتحمل  ضربه های مهلک استعماری درمنطقه گردیدیم. ملت وسرزمین ما  به دو قسمت تقسیم شد. درجنوب  فاقد هرنوع حقوق ملی ـ دموکراتیک شدیم. بارها برای آزادی بپا خاستیم و لاکن  نتوانستیم از دست جاهلان فرهنگ ستیز ودیکتاتورهای رنگارنگی که برما مسلط نمودند رهائی یابیم. اقتصاد سرزمینمان به ورشکستگی کشانده شد.


Mirmusa Haşimi
Sabah bu fəryadlar üsyana çeviriləcək



1980-ci ilin baharinda, yersiz ittihamlar üzündən, Tehranda yerləşən, “Cəmşidiyyə” və “Qəsr Firuzə” zindanlarinda həbsə alindım. Təxminən 6 ay İran İslam inqilabının  ən qorxulu və dəhşətli dövründə, zindanın acı olaylarını təcrübədən keçirərək, hər bir əzaba dözdüm. Elə bu dövrdə neçə- neçə silahdashlarım İran İslam inqilabının onlara yönlənən mərmilərə sinə gərərək, canlarından keçdilər

ميرموسی هاشمی
اين فريادها فردا به عصيان تبديل می شود
در بهار سال 1359 (....1980 میلادی)، به اتهام واهی در زندان های جمشيديه و قصر فيروزه تهران حبس شدم. حدود شش ماه در مخوف ترين و سیاه ترین ايام دوران انقلاب ایران، طعم تلخ زندان را تجربه و تحمل کردم. در اين ایام تعدادی از همقطاران بی گناه من، در برابر جوخه های مرگ انقلاب، اسلامی ایران، جان باختند و ...


Cəmil Həsənli
 QARABAĞIN QARA GÜNÜ



Qarabağın qara günləri 1920-ci ilin aprelində Azərbaycanın sovetləşməsi ilə başlandı. Aprel işğalı ilə eyni vaxtda Azərbaycana Ermənistandan təcavüz hərəkətləri geniş xarakter aldığı üçün Bakıda formalaşan sovet hakimiyyətinin ilk xarici siyasət addımlarından biri 1920-ci ilin aprel ayının 30-da Ermənistan hökumətinə nota verməkdən ibarət oldu.


Xumar Cəfərli
 ÜZEYİR HACIBƏYOV
   MAESTRO


Cari ilin sentyabrın 18-də Azərbaycanın dahi bəstəkarı, musiqişünas alim, publisist, dramaturq, pedaqoq və ictimai xadim, müasir Azərbaycan professional musiqi sənətinin və milli operasının banisi Üzeyir Hacıbəyovun anadan olmasının 125 ili tamam oldu.


Zaur Qurbanlı
 MÜBARİZƏ METODLARINİ YENİLƏŞDİRƏK


Bu yaxında oxudum ki, İran İslam Respublikası (İİR) deputatlarından biri deyib ki. Türkmənçay müqaviləsi qüvvəsini itirdiyindən Xəzərin İİR-a düşməli olan hissəsindən daha çox hissəsi İİR-nın olmalıdır. Belə fikirləri İİR rəsmiləri və qeyri-rəsmiləri tez-tez səsləndirirlər.


Güntay Gəncalp
Alim Qasımov ifaçılığı üzərinə


Mədəniyət tarixi, insan zehninin oluşdurduğu olqular bütünüdür. Bu bütünlük, yalnızca yazılı hörütlərə (mətnlərə), sözəl (şifahi) söyləncələrə (əfsanələrə) yansımamışdır. Musiqi melodiyalarında da tarixin mədəni qatları saxlıdır. Tarixi, uzut (sənət) ölçüləri ilə anlamanın yollarından biri də musiqidir.

گونتای گنجالپ
عالیم قاسیموو ایفاچیلیغی اوزرینه
مدنییت تاریخی، اینسان ذهنی نین اولوشدوردوغو اولقولار (واقیعه لر) بوتونودور. بو بوتونلوک، یالنیزجا یازیلی هؤروتلره (متنلره)، سؤزَل (شیفاهی) سؤیله نجه لره (افسانه لره) یانسیمامیشدیر. موسیقی مئلودیلرینده ده تاریخین مدنی قاتلاری ساخلیدیر. تاریخی، اوزوت (صنعت) اؤلچولری ایله آنلامانین یوللاریندان بیری ده موسیقیدیر.


ماشااله رزمی
چرا آذربايجان در جنبش سبز فعال نشد؟


 
جنبشی که دراعتراض به کنار گذاشتن اصلاح طلبان بعد ازانتخابات مهندسی شده دهمین دوره ریاست جمهوری در ایران شروع شد و به جنبش سبز معروف گشت عمدتا در تهران متمرکز بود.

 بدرجات متفاوت شهرهای قم ، اصفهان و شیرازنیزکه شهرهای بهره مند شده ازانقلاب اسلامی هستند دراین جنبش فعال شدند ودربقیه مراکزاستانها تظاهرات بسیار محدود وسمبلیک بوده و دوام نداشت و بقیه مناطق ایران هم اصلابه این جنبش نپیوستند ولی طرفداران جنبش سبزبیش ازهمه انتظار داشتند که آذربایجانی ها به این حرکت بپیوندند و ناراحت بودند که چرا آذربایجان ساکت است .


یونس شاملی
نرود میخ آهنین بر سنگ


 
من یکبار مرگ پرویز ورجاوند یکی از رهبران جبهه ملی ایران را "مرگ نفرت از انسان" توصیف کردم و طی مطلب کوتاهی تحت همین عنوان عملکردها و زشتی های نژادپرستانه وی را علیه ملیتهای غیرفارس ایران و همکاری وی با جمهوری اسلامی را نکوهش کردم. این سخن را از سر این باور عنوان کردم که با فروکش کردن صدای هر انسان نژادپرستی، ندای انسانیت انسان بیشتر به گوش می رسد.


Mövlud Mövlud
 Bizim dədə Sabir *


Yazarlarımızın qəribə bir xüsusiyyəti var: hansısa dəyərli yazıçı və şair haqqında yazmaq üçün onun doğum, yaxud ölümünün neçəncisə ildönümünün gəlməsini gözləyirlər. Qiymətli qələm adamlarımızın haqqında yazdığımı eşidən dostlarımın verdiyi sual məni həmişə düşündürüb: “Ad günüdür?”, “İlidir?”


S. Altayli
 BAKI QEYDLƏRİ


Qazi Universiteti-Bakı Slavyan Universiteti-Türk Dil Qurumunun Əlbirliyi ilə böyük şair Bəxtiyar Vahabzadənin xatirəsinə I-ci Uluslar arası Türk Dili və ədəbiyyatları Simpoziumu 22-24. Oktyabr 2010 tarixləri arasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banisi ölməz Məmmədəmin Rəsulzadənin anadan olduğu Novxanı qəsəbəsində yerləşən Akva Park otelində təşkil olundu.


S. Altayli
 AĞ ILAN - QARA ILAN


Azərbaycan Türkcəsində işlədilən bir ifadə var: İlanın ağına da lənət, qarasına da. Bu ifadənin məqsədi aydındır. Onların ağı da qarası da birdir, eyni təhlükə hər ikisindən də gözlənə bilər.


عليرضا نظمی افشار    
اخلاقیات در مبارزات ملی (1)


اگر چه حکایت حرکت ملی آزربایجان و ترکان ایران برای استردادحق حاکمیت ملی و احراز استقلال (اقتصادی-سیاسی و جغرافیائی)، شباهت کاملی با تمثیل شیر و نخجیران مولوی ندارد، ولی دارای وجوه تشابه فراوانی هست که من به بهانه این تشابهات و به نیت کسب انرژی مثبت از سخنِ مولانا، چهار بیت نا متواتر از دفتر اول مثنوی را مطلع عرایضم قرار دادم.


هدایت سلطان زاده     
منشور "سومکا" در پوشش مشروطه خواهان لیبرال دموکرات


در دنیای سیاست ، گاهی کلمات در معنای متضاد خود بکار گرفته می شوند .وقتی کسی خود را سلطنت طلب می نامد، تکلیف آدم با او روشن است .زیرا بلافاصله در ذهن او این ایده را زنده می کند که سر و کار او با یک رژیمی خواهد بود که شان نزول خود را از اراده و انتخاب مردم بر نمی گیرد.حتی در کشور های اروپائی که سلطنت یک نقش مهر لاستیکی را ایفاء می کند ، باز در همان حوزه محدود خود بر آرای مردم استوار نیست.


 خزرلی انزلیدن     
من از بیگانگان هرگز ننالم


حرکت ملی آزربایجان جنوبی در حال سپری کردن بی سابقه ترین بازداشتهای غیر قانونی به همراه شکنجه های قرون وسطایی و بازداشت های بدون محاکمه چهار ماهه و پنج ماهه است. از زمان جنبش بیداری آذربایجان جنوبی تا به حال هزاران نفر از فعالان آزربایجانی در مراسمات مختلف و در شهرهای مختلف دستگیر و بازداشت شدند و ...


هدایت سلطان زاده     
دو شخص و دو چهره : حاج ابوالقاسم و آقا بیگ


در شهر تبریز ، کمتر کسی بود که حاج ابوالقاسم جوان را نشناسد. وآقا بیگ شهیدی را فقط اهالی محله کوره باشی می شناختند. ایندو در فاصله نه چندان دوری ازهمدیگر زندگی می کردند .ولی یک واقعه تاریخی ، آندو را در مرحله بعدی زندگی در تقابل هم قرار داده بود: جنبش فرقه دمکرات در آذربایجان.  همه می دانستند که حاج ابوالقاسم ، قبل از حکومت ملی در آذربایجان ،بصورت یک دوره گرد روی یک طبق بر روی سر خود ، سیب زمینی کبابی می فروخت و بعدا نیز توانسته بود یک دکه کوچکی برای همین شغل سیب زمینی فروشی بازکند.


Güntay Gəncalp
Hüseyin Cavidin təsvir etdiyi Atatürk obrazı


“İblis” dram əsəri 1918-ci ildə yazılmışdır. Türklərin Anadoludan silinib atılma ehtimalı var idi. Türklüyünün bilincində olan bir çoxları kimi Böyük Hüseyn Cavid də bu durumdan çox rahatsız idi. Türk millətinin tarixdən silinmə təhlükəsi var idi. Orduları dağıdılmış, başkəndi işğal edilmiş, qalib ölkələrin orduları hər tərəfində cevlan edən bir Anadolu.


یونس شاملی
درباره تشکلی موسوم به جنبش آذربایجان


 
با اطمینان میتوانم عنوان کنم که جنبش موسوم به آذربایجان (جنبش آذربایجان برای دمکراسی در ایران) نه تنها هیچ سنخیتی با جنبش واقعا موجود و دمکراتیک ملی آذربایجان ندارد، بلکه در تعارض کامل با جنبش خلق ترک ایران و در خدمت فرهنگ نژادپرستانه حاکم در ایران است. عناصر موجود در این تشکل نوکران بی و یا با جیرو مواجیب نژادپرستی دولتی و غیردولتی در ایران هستند و این گروه دست پخت راستگراترین جریانان سیاسی جامعه فارس ایران است. عهد و پیمان این گروه خائن نسبت به مردم آذربایجان و خلق ترک ایران، حفظ اسارت این ملت در زیر سلطه اهریمنی استبداد دینی و نژادپرست فارس حاکم است.


هدایت سلطان زاده     
دموکراسی و حق تعیین سرنوشت


دموکراسی و حق تعیین سرنوشت چه رابطه ای با هم دارند؟ آیا دموکراسی یک چیز و حق تعیین سرنوشت  یک چیز دیگر بوده و دو ایده کاملا مجزا از هم هستند ، و یا اینکه ایندو ایده یک رابطه ارگانیکی با هم دارند و یکی بدون دیگری ، مضمون خود را از دست می دهند؟ در یک انتزاع منطقی ، ایندو ایده از هم قابل تفکیک هستند ،  لیکن درنگ بر روی آنها ، پیوند عمیق این دو واژه را نشان خواهد داد. زیرا هردو مفهوم ، با حق حاکمیت مردم مرتبط هستند.


هدایت سلطان زاده     
کاش از پی صد هزارسال ازدل خاک،   چون سبزه اميد بر دميدن بودی!


 درمحله کوره باشی ما در تبریز، شصت سال پیش در ته بن بستی کوچک، در یک ساختمان اجاره ای چند اطاقهِ نیمه آجری، نیمه گلی، دبستان پسرانه ای برای کودکان تاسیس شده بود که تنها دبستان موجود دربین شعاع محلات منجم،  قره داش مچیدی، کوچه  میرزا مهدی  یخچالی، کود دری لر کوچه سی، استانبول قاپوسی، امیره قیز و تِج احمدیلر بود. اسم مدرسه، دبستان دولتی نوروز بود.


یونس شاملی
font size="2" color="#FF0000"> ملت های غیرفارس در "منشور تلویزیون رسا" غائب اند


 
اخیرا تلویزیون "رسا" متعلق به رسانه سبز ایران پخش برنامه های خود را آغاز کرده است. این تلویزیون در سایت خود منشور رسانه سبز ایران- رسا را منتشر کرده و اصول کلی و خط مشی دهگانه آن شبکه تلویزیونی را منعکس کرده است. منشور رسانه سبز ایران از چند جهت با اعلامیه جهانی حقوق بشر، دمکراسی و آزادی اندیشه در تعارض است؛ "رسانه سبز" به جامعه فارس ایران تعلق دارد


گفت‌وگوی دویچه وله با حسن شریعتمداری
آذربایجان و جنبش سبز


 
با آغاز اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری در پایتخت، چشم‌ها به آذربایجان و به تبریز دوخته شد، اینکه آذربایجان و تبریز چه واکنشی نشان خواهد داد. هر چه زمان گذشت این پرسش‌ها نیز قوت گرفت که چرا آذربایجان ساکت است؟ اگر چه واکنش مردم در شهرهای بزرگ آذربایجان چندان تفاوتی با دیگر شهرهای کشور نداشت و برخی اعتراض‌ها درشهرهای قم و اصفهان و شیراز تنها محدود به هواداران سه روحانی مشهور منتظری، طاهری و دستغیب بودند، با این‌حال پرسش‌ها در مورد چرایی سکوت شهرهایی مثل تبریز باقی است.


ایشیق سؤنمز
آلمانيانين ميللی بيليم ديلی اوزره اوغراشمانين تاريخينه باخيش


 
اون آلتینجی یوز ایللیگین باشلانیشیندان اویانیش (Renaissance) و اینسانچیلیق (Humanismus) دوشونجه‌لری آوروپادا یاییلماغا باشلامیش. بو دؤنمده اویانیش و اینسانچیلیق آخیملاری ایلگی چکیجی گؤرونمه‌لرینه باخمایاراق کیلاسیک لاتین و یونان دیللری‌نین آنتیک دؤنمینه دؤنوش دئیه آوروپا دیللری و اؤزللیکله ده آلمان دیلی‌نین گلیشمه و دیرچلمه سورَجی باشلامیش.


Güntay Gəncalp
Pro. Dr. Cavad Heyət

 
Dəyərli insanlar haqqında yazı yazmaq bir roman yazmaqdan daha çətindir. Çünkü gerçək bir dəyəri yansıtmaq çətin işdir. “Dəyər” oluşdurma, “dəyər”li olma hər zaman böyük dirəniş və mücadilə gərəkdirmişdir. Heç bir dəyər birdən-birə var olmaz, var edilməz.

گونتای گنجالپ
پروفسور دوکتور جاواد هئيت
دَيَرلی اينسانلار حاققيندا يازی يازماق بير رومان يازماقدان داها چتيندير. چونکو گئرچک بير دَيَری يانسيتماق چتين ايشدير. «دَير» اولوشدورما، «دَيَر»لی اولما هر زامان بؤيوک ديره نيش و موجاديله گرکديرميشدير. هئچ بير دَيَر بيردن- بيره وار اولماز، وار ائديلمز.


یونس شاملی
سناریوی سیاهی که ایران را از درون تهدید می کند؟


 
بتدریج که دامنه مبارزات آزادیخواهانه و رهایی بخش ملیتهای غیرفارس و بویژه جنبش ملی دمکراتیک آزربایجان، به دلیل کثرت جمعیتی آن، گسترش می یابد، تنش در عرصه فکر و عمل میان جامعه فارس ایران با جامعه غیرفارس ایران دامنهء بیشتری به خود میگیرد و فضای مباحثات نظری و حتی برخوردهای عملی در میان این دوجامعه آلوده غرض ورزی، تنگ نظری، کدورت و خصومت می گردد.


Mirmusa Haşimi
İNAMLA İRƏLİ
... Sözümə yuxarida sitat kimi qələmə aldiğim, dahi şairimiz mərhum Məhəməd Biriyanin “irticayə xitab” şerinin bir beytilə başladım. Söhbət bir daha Azərbaycan və odlar diyarının qayğıkeş insanlarından gedir.

ميرموسی هاشمی
ايناملا ايره لی
... سؤزومه يوخاريدا سيتات (سند)کيمی قلمه آلديغيم،داهی شاعيريميز مرحوم محمدبی ريا- نين«ارتجاعه خطاب» شعريندن بير بيتی ايله باشلاديم. صحبت بيرداها آذربايجان و اودلار دياری نين قايغی کش اينسانلاريندان گئدير.


Xumar Cəfərli
TARİXİN AYNASI


Elə tarixi qəhrəmanlarımız var ki, onların xalqın yaddaşında daşlaşmış obrazı üzərinə saxta tarixşünaslıq konsepsiyaları nə qədər toz-çirkab ələsələr də, əvvəl-axır bu çirkabı zaman təmizləyir və həmin qəhrəmanların uğrunda mücadilə etdikləri yüksək milli-ruhi və vətənpərvərlik amalları bizləri bu millətin Tanrı qarşısındakı müqəddəs missiyasını dərk etməyə, möhtəşəm keçmişimizlə qürur duymağa, sabahkı mübarizələrə daha böyük bir şövqlə atılmağa sövq edir.
 

Güntay Cavanşir
Kraliçə Ağabəyim Cavanşir
Qacar dövləti qurulduqdan sonra Qarabağla və Qarabağ xanlığı ilə savaş—barış içərikli geniş ilişkiləri olmuşdur. Bu qonu bir çox araşdırmaçıların diqqətini çəkmişdir. Ancaq Qacar sarayında Qarabağlı bir xanımın varlığı və olaylara bəlli ölçüdə qarışması daha çox bu araşdırmalarda öncəlik daşımışdır. Bu xanımın həyatının bilinməsi bəlkə bəzi tarix bilgilərimizi artıra bilər.

 گونتاي جاوانشير
کرالیچه آغا به ییم جاوانشير

قاجار دؤولتی قورولدوقدان سونرا قاراباغلا و قاراباغ خانليغی ايله ساواش— باريش ايچريکلی گئنيش ايليشکيلری اولموشدور. بو قونو بير چوخ آراشديرماچيلارين ديقتينی چکميشدير. آنجاق قاجار ساراييندا قاراباغلی بير خانيمين وارليغی و اولايلارا بللی اؤلچوده قاريشماسی داها چوخ بو آراشديرمالاردا اؤنجه ليک داشيميشدير. بو خانيمين حياتی نين بيلينمه سی بلکه بعضی تاريخ بيلگيلريميزی آرتيرا بيلر.


رضا براهنی
يکشنبه ۸ فروردين ۱۳۸۹ - ۲۸ مارس ۲۰۱۰


 امروز بيش از هر زمان ديگر اين حقيقت تاريخی برای مردمانی كه در ايران زندگی ميكنند مثل روز روشن شده است كه راه پيمايی طولانی و اساسی مردم ايران به سوی دموكراسی از بزرگراه پرالتهاب تلاش برای كسب حقوق مساوی برای همه مليت ها و اقوام مختلف ايرانی ميگذرد.


هدایت سلطان زاده
زبان مادری و هویت ملی


1-زبان ، پیچیده ترین پدیده اجتماعی است و بگفته دیل اسپندر، پدیده ختثی و بیطرفی نیست. زبان فقط وسیله اتنقال ایده ها نیست، بلکه خود شکل دهنده ایده ها ست . مهمتر اینکه، مقدم برهرچیزی ، زبان برنامه ای برای فعالیت مغز است . در این معنی ، چیزی مضحک تر از این نخواهد بود که بگوئیم که افراد انسانی ، توانائی دیدن جهان بهمان گونه ای راکه هست ، دارا هستند و یا ثبت کنندگان بیطرف جهان خوداند .
  زیرا آنان خود جهانی را آفریده و تصویرِ آفریدهِ خود را در درون جهانِ زبان ریخته اند.


 ائلدار سارابلی
آغاجی اؤز ایچیندن قورد یئییر

سنگ بدگوهر اگر کاسه زرین شکند
                     قیمت سنگ نیافزاید و زر کم نشود

بؤیوک شاعیر سعدینین بو بیر بیتی ایله، بو سایاق سؤزه باشلاماغیم چوخدا تصادفی اولمامیشدیر. چونکی ایللر بویو دوشونجه مه دویونله نن، درین بیر دردی داشیماق، من اوچون آرتیق چتین لیگه چئوریلمیشدیر. بو درد بیزه چوخدا یاد دئییل، هامیمیز اونونلاتانیشیق. بئله دیرسه، گلین اونون علاجینا جان آتاق، یوخسا ایچیمیزدکی، بو ((میکروبلار)) و ((افعی ایلانلار))، آرتیق دامارلاریمیزا یول تاپماغا جهد گؤستریر.


Səid Nahidi
Varlıq
İnsan özünü tanıdıqdan bəri onun beynini məşqul edən suallar olub. Nə üçün varıq? Nə zamandan varıq? Haradan gəldik? Sabah nə olacaq? Elmin yoxsun çağında o özünü daxili rahatlığa çağırmaq üçün dinlərə pənah gətirirdi. Əslində dinlərin yaranması da məhz bu suallara cavab idi. Alimlərin fikrinə görə 100 minlərcə din arasında yaşayıb günümüzə çatan, ən sərt qayda-qanunlara sahib olanlardır. Bu da öz növbəsində nəinki evrimə zidd olmayıb, bəlkə varlığı sağlayan məlzəmələrdən biri kim sayılmalıdır. Ancaq bu gün hər sualın cavabı inamla ilgisi olmayan, yaranış, ölüm, mənəviyyat və s. elmdə axtarılır.

Xumar Cəfərli
QADINLARIN HƏSRƏT QALDIĞI XOŞBƏXTLİK
Ailə həyatı qurularkən hər bir qadın istəyir ki, həyat yoldaşı onu daim ön planda qoysun və hər şeydən üstün saysın. Hər an və hər zaman onu xatırlasın, hər şeydə ona üstünlük versin, hətta ər onun istəklərinə görə öz istəklərindən də imtina etsin. Çünki qadın bütün ömrünü onunla keçirməyə razılıq verib, öz ata evindən köçüb ərin evinə gəlib və tam varlığı ilə ərinə tabe olubdur.


Gülnarə Məmmədova
"Ayrılarmı könül candan Azərbaycan, Azərbaycan!”
Bu misranı, bu şeri tanımayan bir azərbycanlıya rast gəlmək mümkün deyil. Xalq arasında hamının ən çox əzbər bildiyi şerdir “Azərbaycan “şeri. Ölməz şairimiz Səməd Vurğunun  güclü qələmindən çıxan bu əsər dünya durduqca heç bir azerbaycanlının dilinden düşməyəcəkdir! Çünki xalqımız bu şeri, bu şerin müellifini özunə doğma bilmiş, mənimsəmiş ve hətta ona ən gözəl ad – Xalq şari adı vermişdir.


انصافعلی هدایت
اویانئش یولو ایختیلاف یولو
من تورکو یازماق باشارمئرام. آمما چوخلو دوستلارا، بو ایراد وارید دیر کی تورکو دیلینه محور، استانبول تورکجه سین سئچمیشلر
. اونو، اساسا آلیب و یازیرلار. چوخ او دیلین گرامرین و کلمه لرین ایشلدیرلر. او حالدا کی فارس دیلیندن قاچئرلار، استانبول دیلینده، چوخلو بیگانه لغت لری وار. کافی دیر کی تورکیه ده کی سوزلوک یا لغت نامه لره گوز آتاق. هر نئچه کلیمدن بیری تورک دئییل. باشقا دیللرده دیر. فرانسیزجا، آلمانجا، اینگلیزجه، روسجا، فارسجا و عربجه دیلر. بو البته بیر دیلین ضعیفلیین گوسترمیر. اونون نه قدر یوموشاق اولماسین و دونیادا یاشاماقا و مدرن اولماغا طرف گئتمه سین گوسته ردیر.


علي حامد ايمان
گسست حركت ملي آذربايجان از جنبش سبز چرا و چگونه؟!
امروزه عرصه سياسي ايران دچار تلاطم و بحران شديدي شده است و دو جبهه سياسي، اصول گرايان و اصلاح طلبان، در برابر هم صف كشيده‌اند و قدرت نمايي مي‌كنند. هر يك از اين دو گروه هزينه‌هاي سنگيني پرداخت كرده‌اند و طبيعتاً دستاوردهايي نيز به دست آورده‌اند كه كالبد شكافي اين همه از حوزه بحث ما خارج است. دو گروهي كه تناوباً بخش‌هايي از قدرت را در طول اين سه دهه در دست داشته‌اند و در اين بين بيش از همه، خود از منافع قدرت بهره‌مند گرديده‌اند.


Vaslav Havel
“Çeçənistan haqqında sükuta son qoyaq”
Çeçənistanı bütün dünyadan ayıran bağlı qapıları sındırıb və oradan keçmək bir düzgün hakım nəhayət dərəcədə çətindir. Daha doğrusu Çeçənstanda gedən 10 il savaş nəticəsində, Böyük miqyasda günahsız dinc insanların itgisindən hələ də kimsənin dəqiq məlumatı yoxdur.

بهروز ایمانی
آذربایجان ائل ادبیاتی، سیاسی- ایجتماعی دوشونجه نین آیناسی
ایجتماعی و سیاسی مووضوعلار آذربایجان آغیز ادبیاتیندا درین ائتگی بوراخمیشدیر. آرتیق هامیا بللیدیرکی،  سیاسی ادبیات آذربایجاندا 19جو عصرین سونو 20جی عصرین اوللرینده اوز یولونون آخرینا دوشموسدور... و ایجتماعی آنلاملار ائلین شیفاهی یادداشیندا یاشامیشدیر. آغیز ادبیاتیمیز عصیرلربویو یاشایاراق ، یازیلی سیاسی ادبیاتیمیزا سیلینمز ایزلر بوراخمیشدیر.



س. حاتملوی
میللی حکومت ین مغلوبیتی نین حربی سبب لری
ميللی حکومت ین مغلوبیت ینده ن 60 ایل کئچسه ده بو حکومت، اونون ایده آل لاری و هدف- لری حال حاضیردادا بوتون ایران تورک لری و آذربایجان خالقی نین ئؤره گین ده دیر.
بو حکومت ین یارانماسیندان اون ایل لر کئچسه ده اونون قارشی سیندا قویدوغو هدف لر   هله ده ایران تورک لری نین آکتوآل هدف لری ساییلیر. و اونا گؤره ده بو حکومت ین ارثیه-  سینه ده یه ر وئرمک و اونون فعالیت لرینی هر جهت ده ن آراشیدیرماق بوتون وطن پرور آذربایجانلی لارین وظیفه سی دیر.

مراد یئنی گون
ایرانا اؤلوم حؤکمو ... بو فتوانی زامان وِئره جک
بير قروپ باشيپوزوق کوتله نين کناردان ايداره اولونان جانفشانليغی نتيجه سينده پوپوليارليق قازانان  " صنعت "  قزئتينده حياتينی معنوی ديرلرين اينکاری اوزرينده قوران آوانتوريست رافيق تاغی نين " آوروپا و بيز " آدلی  مقاله سيندن سونرا ايرانين آرازين هر ايکی تايينداکی  " کاميکازئ " لری حرکته گلديلر.


مير موسی هاشمی
خاطره لر دفتریندن بیر یارپاق
ايللردن بری اوزاقدان- اوزاقا سنين نجيب آدين ائشيديب، تانيش اولسايديم دا، مهربان سسينيزی تلفون آرخاسيندا دفعه لرله دويسايديم دا، آنجاق هر زامان يوخوندان گؤروش آرزوسوندايديم.
بيرينجی خاطره: ... ايل پاييز موسمی گليب چاتميشدير، طبيعتين قوينونداکی بوتون آغاجلارين ياشيل يارپاقلاری سارالييب، قيزاريب و خزان اولماقدا ايدی باشقا طرفدن ده پاييزين سويوق و سس کويلو يئللری آغاجلارين ساچينی يولموشدور.


prof.Cəmil Həsənli
ney Azərbaycan Milli Hıkuməti:Muxtariyyətlə müstəqillik arasında
21 Azərdən sonrakı on gün ərzində bütün Azərbaycan üzrə ordunun, jandarmın, Polisin və çinovniklərin yeni hıkumətə tabe edilməsi başa çatdırıldı.  Milli Məclisdə qəbul edilmiş proqrama uyğun olaraq dövlət apqratının komplektləşdirilməsi, nizami xalq qoşun hissələrinin yaradılması, ölkənin bütün həyatının yenidən qurulması istiqamətində ilk addımlar atıldı.

Xumar Cəfərli
Azərbaycan Qadını
M.Ə.Rəzulzadə yazırdı: "Rus istilasının yaxşılığı bu oldu ki, azərbaycanlılar özlərinin ictimai bir vücud, xüsusi mədəni qurumlarını daşıyan bir cəmiyyət, yəni farslardan ayrı bir millət olduqlarını hiss etməyə başladılar. Azərbaycan Rus süzgəcindən keçsə də, özlərinə keçən Avropa elm və texnikasının təsiri ilə xalq Şərq şübhə və xülyalarından silkinərək yaxşı bir həyat əsəri göstərir, doğru yol tapır, böyüyür, inkişaf edirdi".


منوچهر عزيزی
موسیقی
بئله تصور ائدين کی، سيز سينمادا سينيز. سينما، بير محاربه فيلمينی  نمايشه قويوبدور. او فليمده، دوشمن منطقه سينده گيزله نن ايکی عسگر، منطقه نی يوخلاماقچين سنگرلريندن چيخيرلار. عسگرلر، دوشمنين هجوم تهلوکه سی نين گؤزله نيلمه سينه باخماياراق، بيری- بيريله ظارافاتلاشيرلار.


Təbriklər

Baş sağlıqlar

 

 

"وارليغين سسی" درگيسی نين مسئول موديری يورولماز چاليشقان هموطنيميز  حؤرمتلی مير موسی هاشيمی نين 60 ايللی يی موناسيبتی ايله مای آيين 19 –  ی ايسوئچ اؤلکه سينده تدبير مراسيمی کئچيريلير.

بيزده حؤرمتلي مير موسی به يی 60  ياشی موناسيبتی ايله تبريک ائدير، "اودلار يوردو" راديو سونون مسئولو ميانالی عليرضا نين اونونلا حاضيرلاديغی موصاحيبه نی ديقتينيزه تقديم ائديريک.

يورد نت رئداکسياسی

موصاحيبه


 


 

بيرميللتين حاق سسيني بوغماق اولارمی؟!


آماجيمِز هئچ بير سياسي و ايده ئولوژی آخيندان آسيلی اولماياراق ميللی-دموکراتيک گوروشله آذربايجان ميلتينين کيمليگينی آنا ديلينی تانيتديرماق و انکشاف ائتديرمکدير.
Amacımız heç bir siyasi və ideloji axından asılı olmuyaraq milli-demokratik görüşlə azərbaycan millətinin kimliyini ana dilini tanıtdırmaq və inkişaf etdirməkdir

ايمتياز صاحيبی ومسئول مدير
İmtiyaz sahibi və məsul müdur
ميرموسی هاشمی
Mir Musa Haşimi

يازيچيلار هئيتي
Yazıçılar Heyəti


Xumar Cəfərli
خومار جعفرلی

Cəmil Həsənli
جميل حسنلی
Nemət Rəhməti
نعمت رحمتی
Gülnarə Məmmədova
گلناره ممد اووا
Mir Musa Haşimi
ميرموسی هاشمی

Ünvanimiz
عنوانيميز
Hashemi
Drottninggatan 2B
21211
Malmö-Sweden
Tel. : + 46 40 91 22 60
Mobile: +46 76 8333964
الكترونيك پست

Email:
varliginsesi2000
@yahoo.com
اينترنت ائو صحيفه سي
Websayt: www.varliginsesi.com


Hesab Nümrəحساب نمره:
M-Hashemi
Konto : 8214-9-339 00 63-0 Swedbank. Se-10534 Stockholm
SWIFTADDRESS: SWEDSESS