م.ع.فرزانه / رضا غفاري
يئنيلمز عارف ، سارسيلماز حق عاشيغي، اولو آللاهين قولو و 13- نجي عصر تكيه شعري نين گؤركملي سيماسي كيمي تانينميش يونوس ايمره، بوتون تورك دونياسيندا و تورك عاشيق- اوزان شعرينده تجلي ائدن بير ارميش ( اوليا ) ، يا داها دوغروسو، ابدي لشميش بيراسطوره دير.
تورك خلقلري نين ادبيات تاريخينده ساز- سؤز، شاعري عنواني ايله اؤزونه يئر آچميش كنيش ساحده، ايلك گوندن رويا سيندا بوتا آلان ، باده وحدتدن سيراب اولاراق حق عاشيقي آدي قازانان عاشيقلارين سايي آز اولماميشدير .
اؤرنك اولاراق، آذري ساحه سي اوزان عاشيق ادبياتيندا، هله (( ولايت صاحبي )) اولان اؤلمز دده قورقورد بير طرفده دورسون، كرم، غريب، قورباني و توفارقانلي عابباس كيمي بوتا آلميش حق عاشيقلاري نين سايي آز دگيلدير .
بير حق عاشيغي كيمي، يونوس ايمره نين وحدت باده سي ايچمه سه بئله، اوليالر سيراسينا گئچمه سي و بير اوسطوره اولاراق ابدي لشمه سي آرتيقدان- آرتيغا نظر دقتي اؤزونه چكمكده دير . حيات وشخصيتي چوخ دا آيدين اولماييب، قارابولودلار آلتيندا گيزله نن بو بؤيوك عارف شاعرين حتي هانسي عصرده و دوغوم- اؤلوم تاريخلري نين بئله دقيق بليرلنمه سي، زمان اونون قرنلر آرديندان اخلاص، صفا، قارداشليق و انسانپرورليك اوغروندا ياراتديغي مشعلي سؤندوره بيلمه ميشدير .
تذكره چيلر ايچريسينده اونون مولانا ايله گوروشونو قيد ائدنلر اولدوغو كيمي، اونون ياشاديغي عصري 14-نجي حتي اون بئشينجي عصره ياخينلاشديرانلار اولموشدور. فواد كوپرولو و عبدالباقي گول پينارلي كيمي عالملر اونون 13-نجي عصرده ياشاديغي و 14-نجي عصرين ايلك ايللرينده وفات ائتديگيني قيده آلديقلاري حالدا، تاريخي باخيمدان ايمره يه داها ياخين اولان كاتب چلبي وشيخي كيمي بيوگرافچيلار، اونون 1429-نجي ايلده دونياني ترك ائتديگيني قيد ائديرلر .
دوغوم و اؤلوم تاريخي مباحثه دوغوران ايمره نين هارادا دوغولدوغو، هشتاد ايلليك عؤمرونو نئجه و هارالاردا باشا سوردويو، ساوادلي ياساوادسيز اولدوغو و حتي هارادا تورپاغا تاپشيريلديغي دا مباحثه لي مسئله لردن اولموشدور .
بوتون بو بليرسيز و آنلاشيلماز جهتلر بيرطرفده دورماقلا، يونوسون آدي هر زمان و هريئرده چكيلديكده (( يونوسون ياتديغي يئر بوتون تورك خلقينين قلبينده دير )) ويا (( يونوسون توربه سي اونو سئونلرين كؤنلونده دير)) كيمي بؤيوك اينام و اينانج ايله سؤيله نيلن سؤزلر، دوغروداندا يونوس ايمره نين عصرلر بويو تورك خلقينين اوريينده ياشاديغيني و بو خلقين ملي – مذهبي پسيكولوژيسينده ابدي له شيب اسطوره يه چئوريلديگيني اثبات ائتمكده دير. تورك خلقي يونوسا بسله ديگي سؤنمزاينام و ادراكلا تاريخين چاتيشماز يئرلرين دولدورور وبونلارين اوجوندن محبت و ايلقار دونياسينا يول آچير. خلق بو اينام و اينانجيلا ، يونوسون هارادا دونيايا گؤز آچديغي، هارادا ياشاديغي و هارادا دونيادان كؤچدوگو مسئله لري كؤلگه ده بوراخير و تاريخده ايزلري دومانلي اولان ايمره دن چوخ اؤز ديني- ملي ادراكيندا ياراتديغي و ياشاتديغي ايمره يه قاپانير .
او، يونوسون ياراتديغي پاك، پارلاق، صداقت و اخلاص لا دولو، هرجور ريا كارليق و ظاهر سازليققدان اوزاق انسانلار دونياسيني سئوير و ياراتديغي ابدي لشميش يونوسو بو لكه سيزليقدان گؤزگوده سير ائتمك ايسته يير. چوخ قديمدن بري يونوس ايمره نين اوخويوب يازماق بيلمه ديگيني، يعني ساوادسيز وامي اولدوغونو ايره لي سورنلر اولدوغوحالدا، يونوسون بير پارا بيتلري و افاده لري اونون مدرسه ده اوخويوب يازماق اؤيرنديگيني بيلديرير. بونونلا دولايي خلق ساوادسيز وامي يونوسو ساوادلي يونوسدان داها اوستون توتور. بو اوستونلوكده شاعرين ياراديجيليغي ساواد و مدرسه يولو ايله يوخ، بلكه ايلاهي الهام و عرفان يولو ايله يونوسا چاتديغيناداها چوخ اينانير.
تذكره چيلردن عاشيق چلبي نين اونون حقينده يازديغي (( اوخويوب يازابيلمز ، آنجاق تانري مكتبينده اوخوموشدور)) سؤزلري ده خلقين يونوس ايمره نين الهام يولو ايله درجاتا چاتماسينا اينانديغيني گؤسترير .
سؤزون جاني بوراسيندا ديركي، يونوسون بو علويته اريشمه سي و افسانه وي لشمه سي هارادان و نه سببلردن دولايي اولموشدور؟ يونوسلا بير زماندا و اوندان سونرا ياشايان اونلارلا خلق شاعري نه اوچون يونوسون تورك خلقي نين ملي– مذهبي پسيكولوژيسينده قازانديغي مقدس يئري قازانا بيلمه ميشدي ؟ اساسا يونوسون شيخي و مرشودوساييلان تاپديق قيرخ ايل يونوسو ارشاد ائتديگي حالدا، نه دن تورك – اسلام عرفان دونيا سيندا يونوس قدر سسلنمه ميش و ابدي لشمه ميشدير؟
يونوس كؤي اهليندن اولماسا بئله، خلقين اونو ان ساده وعامي كؤي جماعتي ايچيندن سئچمه سي ده تصادفي دگيلدي. بو ساده و گؤزو يومولو كوتله نين ايچرسيندن يوكسه ليب عرفان و ارشاد درجه سينه چاتان بير ساده كؤي آدامي نين اولياليغي خلق نظرينده داها دا ياراشيقلي و ايناما اويغون دوشر.
يونوس وارليغين بيرليگينه، يعني ((وحدت وجودا)) اينانان و ايلاهي عشقي ترنم ائدن بير عارف شاعر اولدوغو اوچون، اونون ياراديجيليغيندا عرفان، شعري اوسته له يير. او اسلام اينانجيلارينا بوتون وارليغي و بيتگين بير شكيلده باغليدير. او طريقت- شريعت آيريمينا فكرلشمير. او عصرلردن باش آليب گلن تورك- اسلام، عرفانين ان صميمي جارچيسيدير. او بو دونيا يا غوغا و دالاشما اوچون يوخ، بلكه آللاه سئوگيسيني بوتون انسانلارين روحونا آشيلاماق اوچون گلميشدير. او انسانلاري آللاها ياخينلاشديرماقدا و داهادوغروسو اونلاري الاهيلشديرمكده اؤزونو وظيفه لي سانير. او موغول ايستيلاسينين ياخين دوغو و ائله جه ده آنا طو لودا جماعت آراسيندا ياراتديغي ديدرگينليك و روح دوشگونلوگو شرايطينده يارارلي اوركلره آللاه عشقيندن مرهم گتيرير. او صاف و پاك اينانجيلاريندا هر وارليغين وهر اولوسون آرخاسيندا آللاه اراده سي نين تجللي سيني گؤرور، بونا گؤره ده حياتا و انسانا يئنيلمز بير حؤرمت و سئوگي ايله باخير.
((اشرف محلوقات)) سيماسيندا يارانميش هربير وارليغي يولداش و آرخاداش سانير و كيمسه نين كيمسه ني زورلاديغيني، يا اونا يوخاريدان باخديغيني گؤزو گؤتورمور. يونوس ايمره بوتون بو معنويتي ايله بير انسان كامل و يئنيلمز بير حق بولبولو اولدوغو اوچون، عصرلردن بري تورك خلقلري نين دويغو و دوشونجه دونياسينا استقامت وئرن و يالنيز دونن يوخ، بلكه بوگون و صاباها دا تكجه توركلرين يوخ، بلكه تورك اولماسادا اونو يعني يونوس اونلارين اينانج و ايناميني قازانميش و قازاناجاقدر. خلقين بو اينانج و اينامي اؤز- اؤزلوگونده يونوسون اسطوره يه چئوريلمه سينده ان اوستون فاكتور دور .
يونوسون تانرييا اينانيشيندان چاغلايان صداقت و صفا اونون يوكسه ليشينده بيرنجي يئري توتسا بئله، يونوسون ديلي بو عاملي تكميللشديرن و اونا اوركلرده يئر آچان داها دگرلي فاكتور اولموشدور يونوسون شعر ديلي اونون اينانجيلاري قدر و خلق ديلي نين صاف و دورو بولاغيندان جوشوب گلن بير ديلدير. ايلك باخيشدا بئله، او گونكوعرب- فارس سؤز و تركيببلري تاثيريندن آيريلان بو ديل، او گونكو آغيز ادبياتي ديلينه ياخين اولسادا، يونوسون آشيري قدرتي بو ديلدن بؤيوك باجا ريق و اوستادليقلا فايدالانما سيندادير .
يونوسون شعرينده عارفليك شاعرليگه و عرفان شعره اوستون گلديگي حالدا، بو اوستونلوك بير چوخ عارفلرده اولدوغو كيمي ديلي ساختالاشديرماميشدير. يونوسدا سؤزون ساده ليگي، آيدينليغي و عين حالدا آنلام دولغونلوغو وحدت تشكيل ائدير. بورادا صاف بير قلبين درينلريندن جوشان اينانجيلار، جانا ياييلان اودؤلوسؤز قاليبلاريندا اوركلره و اورادان دويغولارا يول آچميش ودونيا دوردوقجا دا يول آچا جاقدير .
ديالوقدا، واختين آزليقيندان ( هر قونوشا يالنيز 1. دقيقه واخت نظره آلينميشدير ) يونوسون كيشيليگي و شعري نين آيري- آيري جهت لريندن دانيشماق امكانسيز ايدي و من حتي يونوسدان نقل ائده جاغيم ايكي پارچا شعرين اوخوماسيندان دا گؤز اؤرتدوم. سونرا درگيده قلمداشيم رضا غفاري نين يونوس حاققيندا ييغجام لاكين دولغون يازيسينا ساتاشدي چوخ يئرلي سانديم، رضانين يازيسيندان نئچه پاراگراف اؤز يازيما آرتيريم. بئله ليگله ده بو يازيدا ايكيميزه ده يئر اولدو ويا داها دوغروسو اورتاق اولدوق. ايندي بورادا رضانين دولغون مقاله سيندن سيزله صحبت آچيرام . رضانين يازي سينين عنواني ((يونس ايمره ، سئوگي ومحبت شاعري)) دير.
يونوس ايمره سئوگي ومحبت شاعري :
شاعر ايستر – ايسته مز ياشاديغي چاغين مختلف شرايطيني عكس ائتديرن و اونو اولدوغو كيمي گؤسترن پارلاق، دورو و صاف بيرگوزگو كيمي دير.
شاعرين نه حالدا، نئجه ونه يازديغي، نه اوچون ونه دن يازديغي، حتا شاعري و اونون ياشاديغي چاغي دا بيزه تانيتديرير. بللي دير كي، هربير اثر يارانديغي زاماني نين دورومونو آيدين- آچيق گؤستره بيلر، عمومي فيكيرلري وباخيشلاري آچيقلايا بيلر، خلقين ديليني و اونون اينجه ليكلري و انكشاف پروسئسيني بلله ديب، حيات يوللاريندان، معيشت و عنعنه لريندن سؤزآچابيلر،
اونا گؤره كي بواثري همين وضعيت وشرايطين نتيجه سينده ميدانا گلير واونون تاثيريينده يارانير.
ائله جه ده شاعرين مناسبت لري، ايستك لري، دوشونجه لري،عشقي، نفرتي وعموميت له اوره ك دويغولاري دا حاكيم وضعيت دن آسيلي دير. شاعر اووضعيتي ايسته مه سه ده، اونو ده ييشمه يه چاليشادا، ياشاديغي چرچيوه ده موجود اولان ماترياللاردان فايدالانماليدير. اونو آراييب آختارماغي و اولدوغوكيمي تانيمالي و تانييب گؤروب ، بيلديكلريني باشقالارينا يئتيرمه ليدير. نئجه آراييب آختارماق، نئجه تانييب بيلمك و گؤردوكلريني ، دوشوندوكلريني آيريلارينا نئجه چاتديرماق سؤزو ميدانا گلنده، فيكيرلرآيريلير، باخيشلا فرقله نير وآيري – آيري ايستك لر ايره لي سورولور. شرايط انسانلاري ده ييشير، اونلاري ائله يئتيرير كي، همين شرايطي ده ييشمك فيكيرينه ده دوشه بيلسينلر .
يونوس ا يمره ده اؤزه ل بير وضعيت ده دونيايا گؤز آچيب، آييق گؤزله ياشاييب، آچيق فيكير، در ين دوشونجه و اينجه دويغو ايله يازيب ياراتميشدير واطرافيندا باش وئرن حادثه لردن اعتناسيز كئچمه ميشدير. او هريئرده انسانليغي تبليغ ائدير، انسانلاري دوزلويه و دوزگونلويه چاغيرير، دوستدان و دوستلوقدان سؤز آچير، حقدن و حقيقتدن دانيشير… يونس اؤز زامانه سي نين بوگونه دك ياشاييب قالان بؤيوك شاعري اولابيلير، چاغي نين سسيني گله جك نسيللره يئتيره بيلير.
شاعرين ياشاديغي چاغيندان و اونون نئجه ليگيندن دانيشماق ايسته ميرم . هربير ادبي اثرين يارانماسيندا وضعيت و دورومون تاثيرينه اشاره ائله ديگيمين سببي، بو اؤنملي و اولدوقجا مهم سورغودان عبارتديركي، يونس ا يمره نين شعري آذربايجان شاعرلري نين شعرلريندن سئچيلمه ديگي نين علتي نه اولابيلر؟ اونون ديلي، ايشلتديگي سؤزلر، اوخشاتمالار و ايفاده لر، آذربايجانين عاشيق شعريني گؤز اؤ نونه چكير،اونودولماز و بؤيوك توركمن شاعري مختومقلي فراغي ني يادا سالير، بؤ همان دئديگيميزپارلاق، دورو و گئرچك لري اولدوغو كيمي عكس ائتديرن، صاف گوزگودور. دئمك ايسته ييره م كي، يونوسون ياراديجيليغيندا درين اجتماعي مضمونلا فيكيرلر وگؤزه چارپير. اونو دونه – دونه اوخويوب دوشونمك گركدير. آنجاق بونودا اونوتمامالي ييق كي، او هر نه دن اول سئوگي ومحبت شاعري دير. اونون شعرلرينده عشق يوكسك يئر توتور. مثلا بو شعره فيكير وئره ك :
بيلمم نه ائده ييم
عشقين اليندن
قاندا گئده ييم
عشقين اليندن
مسكنيم داغلار
دورماز قان آغلار
گوز ياشيم چاغلار
عشقين اليندن
قديم ياي اولدو
ايشيم واي اولدو
باغريم ناي اولدو
عشقين اليندن
دينله زاريمي
وئرديم سيريمي
قودوم عاريمي
عشقين اليندن
واريم وئره ييم
عريان اولاييم
ذوقه اره ييم
عشقين اليندن
يونوسون سؤزو
قان آغلار گؤزو
دوغرودور اؤزو
عشقين اليندن
يونس ا يمره عشق ومحبت ائلچيسي دير. عشق اونون دونياسينا معنا باغيشلايير، اونون شعري نين اوره- يينده چيرپينير، اونا حيات وئرير، اونو ياشادير. عشقي اؤز دردينه درمان سايان شاعير، بيرآن سئوگيسيز ياشاماق ايسته مير و (( بيردم عشقسيز اولماياييم )) دئيير.
البته عشق مختلف شاعرلرين شعرلرينده اولوب، اونلاردا اساس رول اويناميشدير. بوتون دونيا ادبياتي بو نقطه ده بيرله شير، عشق ياراديجيليغين تملي دير.عشق هنرين جوهري دير. عشق مختلف زامانلاردا و چئشيدلي دوروملاردا زامانلا و وضعيتله اويغون ياشاياراق ، ياشاييشا جان وئريببدير. آنجاق بونودا بيلمه لي ييك كي ، عشقدن سؤز آچان شاعرلرين بيرچوخو سئوگي سيز ياشاميش گئرچك عشقدن اوزاق قالميشلار.
عشقدن دانيشيب ، ((جانان گره ك ،جان نه گرك)) ، دئييبسه ده، واختيندا ظاليم لرين اليني اؤپمه يه تله سنلري تانيميشيق، اوزده عشقدن يازيب گيزلين ده يالتاقليق ائده نلري گؤرموشوك ،هله عشقي آياق آلتينا سالانلاري دا، اونو الده ساخلاييب چركين ايستك لرينه ال تاپانلاري دا، عشقين يوكسك ليگيندن سؤز آچيب، آلچاق يارامازلارين اته ييندن توتانلاري دا اؤيره نيب ، تانيميشيق .قالين– قالين ديوان صاحبي اولان بعضي بؤيوك شاعرلر اوره ييميزده كي بؤ شبهه- نين يارانماسينا سبب اولموشدور .
بعضا جنايتكار شاهلارين قوللوغوندا اولان اويونجاق شاعرلر بؤيوك آد-سان قازانميشلار و بعضا حقيقت سؤيله-ينلر زامان دونگه لرينده اونودولموشلا.
بعضا تولكو كيمي قويروق بولايانلارين آدي ديللر ازبري اولوب، بعضا ده اصلان كيمي ايگيدليك گؤستريب، يادلارا سيروئرمه ييب، سرپا (سراپا ) سؤيولوب جاندان باشدان كئچن حق عاشيقلاري نين آدي زامان-زامان ياساق قاليب،يازديقلاري چتين ايشيق اوزو گؤره بيلميشدير.
ائله بونا گؤره ده هر دئيه نه گؤرن كيمي اينانميريق، اينانماغا تله سميريك .
يونس ايمره نين :
عشق دورور دردين درماني
عشق يولوندا قويدوم جاني
يونس امره ائيدور بونو
بير دم عشقسيز اولماياييم
شعريني اوخوياندا، هله دوشونور، آراييب آختاريرديم ، هرشاعرين ياشاييشيني و اونون شعرلريني اوخويوب اؤيره نديكجه ،آرتيق تانييب اونا ياخينلاشماق اولور.
يونس ا يمره نين شعرينده رياكارليق،آلچاقليق و يالانچيليق گؤرموروك، او اينجه دويغولو آخار مصراعلاريندا اوره ك ايستك لريني اولدوقجا ساده و صميمي ديلده ترنم ائتميشدير. يونس خيري – شردن تانييب سئچن پاكليقلار و ياخشي ليقلارشاعري دير. بلكه ائله بونا گؤره ده اؤ هله ده اولدوغو كيمي تانينماميشدير.
حاقدان نظر اولدو بانا حاق قاپي سين آچار اؤلدوم
گيرديم حاققين خزنه سينه در وگوهر ساچار اولدوم
دولت تاجي باشا قوندو عشق قدحين بانا سوندو
سوسا دويوجاين داهي هر دم آني ايچر اولدوم
اسريتدي عشقه دوشوردو بن خاميديم عشق بيشيردي
عاغليم باشيما دوشوردو خيري شردن سئچر اولدوم
يونس ين شعرينده هئچ بير دولاشيق ايفاده يه راستلاشميريق، هئچ بير چتين ليك و اويغونسوزلوق گؤرموروك. ساده خلق ديلينده يازيلميش بو شعرلر شاعرين اينجه روحلو و پاك دويغولو اولدوغونو گؤسترمكده دير. اؤ بيزي اينانديرير كي، خلقدن آيري ياشاماميش ، دوستدان باشقاسينا بئل باغلاماميشدير. بعضا اونو قيناسا لار دا، اونا گولسه لرده، سئچديگي حق يولوندان قاييتماميش و اينانديغيندان دؤنمه ميشدير.
بن دوست ايله دوست اولموشام
كيمسه لر دوست اولماز بانا
منكرلر باخير گولوشور
سلام داهي وئرمز يانا
بن دوست ايله دوست اولموشام
جانيمي فدا قيلاييم
اؤلمزدن اول اؤله ييم
دونيا باقي قالماز بانا
يونس عشق ومحبت شاعري دير،اؤهر يئرده عشق -دن باشلايير، هر يئرده عشقه چاتير، هر يئرده عشقيله قورتارير، آنجاق بو عادي بير عشق دئييل، بورادا عشق سؤزو يوكسك معنا و درين آنلام داشييير بؤ عشقق اوجسوز- بوجاقسيز ماوي دنيزه آچيلان بير پنجره كيمي، اته يينده باهار- باهارچيچك گتيره ن بولود كيمي، آرزو باغلارينا قوجاق – قوجاق اومود داشييان دوشونجه كيمي دير.
بن يوروروم يانا – يانا
عشق بويادي بني قانا
نه عاقليم نه ديوانا
گل گؤر بني عشق نئيله دي
دئديك كي، يونس امره نين شعرينده عادي بيرعشق دن سؤز گئتمير، اؤ حق قاپي سيني آچماقدان، عرفان مئيدانينا وارماقدان، غواص كيمي عشق بحرينه جومماقدان و جاهيل ليكدن ساغينماقدان دانيشير، دين دوشونجه لر ايره لي سورور، گؤزه ل فيكيرلردن سؤز آچير. آنجاق ان ساده ديلده، اونون شعري خلقين اوره ييندن جوشوب سينه دن سينه يه گزيب ياشايان شعرلر كيمي دير.
حق يولونو گؤزلر ايسن گل ياناليم دوستلار ايله
عاشيق ايزين ايزلر ايسن گل ياناليم دوستلار ايله
يونوسون دگرلنديرمه اجلاسيندا ناطقلر طرفيندن عنوان ائديلن بعضي فاكتلار:
تركيه ده اون بئش شهرده يونوس ايمره نين مزاري وار. اونلارين ان معتبري (( ساري كؤيده )) كي مزاردير، دئييللره گؤره نخجواندا بئله يونوس ايمره آدينا مزاردا تانيتماقدادير.
يونوسون شيخي و مورشودو اولان (( تاپديق )) دا ايمره اولموشدور. يونوس يغين قيرخ ايل تاپديغينين مورودو اولموش و سونرادان اؤزو ده مورشداولموشدور.
يونوسون شعرينده قديم هند، يونان، ميتولوژوسو و قرآن دا اولان قصه لر و شرق ادبياتيندا اولان بير چوخ مسئله لره اشاره لر واردي
انسان تانريدان آيريلميش، بيرجوهردير گينه ده اونا قاييدير( قووشور) .
انساني آللاهلاشديرماق وآللاهي انسان- لاشديرماق يونوسون ان بويوك غايه -سي دير
بيرباخ مني عشق نئيله دي ! ( يونوسدان بير گرايلي )
چيرپينيرام يانا، يانا،
عشق بويادي مني قانا
نه عاقلم، نه ديوانا،
بيرباخ مني عشق نئيله دي!
گاه اسه رم يئللر كيمي،
گاه توزلارام يوللار كيمي ،
گاه آخارام سئللر كيمي،
بير باخ مني عشق نئيله دي!
آخار سو كيمي چاغلارام ،
دردلي جيگه ريم داغلارام ،
شيخيمي آنييب آغلارام ،
بير باخ مني عشق نئيله دي!
دولاشيبان ائلدن- ائله ،
شيخيه سوردوم ديلدن- ديله
غربتده حاليم كيم بيله ،
بير باخ مني عشق نئيله دي !
يا الدن توت قالدير مني ،
يا وصلينه دالدير مني ،
چوخ آغلاتدين گولدور مني ،
بيرباخ مني عشق نئيله دي !
مجنون اولوب جان وئره رم ،
ياري رويا دا گؤره رم ،
اويانييب دالغين دورارام ،
بير باخ مني عشق نئيله دي !
مسكين يونوس بيچاره يم ،
باشدان آياغا يارايام ،
دوست اليندن آوارايام ،
بير باخ مني عشق نئيله دي !..