دوقتور ضياء صدر الاشرافی نين چيخيشی

0

۲ سنتیابر ۲۰۲۳

تبریز لهجه سین ده دانيشيرام، آز، اَدَبی دیليميزده

حؤرمتلی خانيملار، آغالار، وَ عزيز، قوناقلار،

هامينيزا، اوُرَکدَن سالام عرض ائدیرَم، بوگؤستريلن(محبّت- قارشيسيندا)، نه دئمک اولار؟ چوخ  ساغولون. باشيميزی  اوجاتميسينيز. هَر شئیدَن اؤنجه، يئری وار، بو ایجلاسی قورانلارين، هاميسيندان، تَک به تَک، خصوصَن حؤرمتلی میرموسا آغا هاشمی، وَ مؤحتَرَم حیات یولداشی صونا خانيمدان، ها بِئله حِکمت بَی دَن، حَیات یُولداشيم اَلماس وَ اؤز طرفیمدن، تشککوُروُموزو، بیلديرَک.

قيسا شرح- حاليم اَلينزده کی پروقرامدادير. دِماغا، چوخ سؤز وار، آمما (واختينيزی آرتيق توتماياجاغام)،آنجاق، نئچه جانلی خاطيره نی، سيز، عزيزلر ايله، پايلاشماق ايستَرديم:

آنام، خانيم مَعصومه سلطان قرائی

شیخ عبدالرحیم سلطان قرائی- نین، نوه سی: دئمَک میرزا ابوالقاسیم سلطان قرائی وَ خانيم منصوره صدرالاشرافی- نین، ایکینجی قيزیدی.

 شیخ عبدالرحیم، داغیستانلی شیخ شامیلین، یاخین امیرلریندن ايدی. 

اوُچ خالا(آنا  تَک): (راضییه خانيم، فاطیمه خانيم وَ طاهیره خانيم)، وَ اوُچ عالیم  دایی: (میرزا جوادآغا، میرزا جعفرآغا، میرزا علی آغا) سلطان قرائی واريم ايدی.

آتام، سیدموُجتبا: (مجتبی) صدرالاشرافی:آقا سیدحسین وَ  اَکرَم خانيم صدرُ – الاشرافی- نین، اوُچوُنجو اوغلو ایدی.

دؤرد ساوادلی عَمی:(عبدالعلی خان، محمودخان، مُرتيضآ خان وَ ریضاخان) صدرالاشرافی، واريم ايدی.عبدالعلیخان خوش طَبع شاعیر ايدی (بُرنا) تخلصی ایدی.

حَیات یُولداشيم: خانيم اَلماس شعار: (نباتی سِلول تانيماق: سیتولژی وِ ژِتآل)-دا، پاریس- ده دؤکتورا، آليب؛ فرانسه  نین، سوسیته بوتانیکی- نین معاوینی دی. 

ایکي اوغلوموز وار: آلپ- اَر:(اییت کیشی) وَ آزاد. هر ایکیسی باشاريلی دير.

فامیل آديم (صدرالاشرافی) یه، قاجار تاریخینه مربوط اُلدوغونودا ایشاره ائدیرَم.

میرزا جَعفَرخان، بِئش جاوانئن بیری ايدی، کی، عابباس(عبّاس) میرزا، تبریز-دَن، لَندَن-ده: دَرس اُخوماغا، يوللادی. مَهندیس اولدو، تبریزه گَلنده، مَهندیس باشی، وَ سونرا، بیرینجی موُشیر(مُشیر)-الدوله لَقَبی، اونا، وئريلدی.  

میرزا جَعفَرخان موُشیر(مُشیر)-الدوله،کی مشیری فامیلی-نین بؤیوک بابا-سی ايدی، محمد شاه زامانيندا، ایرانين طرفیندن ، عثمانلی ايله، سرحد تعیین اِت- مآخدآ، هِیَتین رئیسي دی، (ماکئ)-دان، (آبادان: عبادان)-آ قَدَر تعیین ائتدّی. بو مَسّاح- لئغئن، کیتابئ-نئن آدی: (تَحقیقاتِ سَرحَدّیّه) دی: (ویزارت داخیله وَ خاریجه ده قاليردی).

لَقَب- لَر: قاجار دؤروُنده ایکی نوع ايدی:

بیر- هَرکس، لَقَبی، شوغلونا، موُناسیب، پولونان، آلاردی:

شاه دان تهران دا (یوز توُمَن- ه) وَ ولیعهد دَن، تبریزده (اَللی تومَن-ه).

ایکی- هَر مسئول، بؤیوُک بیرخیدمَت ائدَن ده، شاه یا ولیعهد، اونا، بیرلَقَب وِرَردی کی، اُ، لَقَب- ین اوُستونده، شاه یا ولیعهد: پول، کَند، یا پالتار… اونا مرحمت، ائدَردی:                                                                                      

محمدشاه (عباس میرزا- نين اوغلو) کی شاه ايدی،(تحقیقاتِ سَرحَدّیّه)-نی گؤرَنده، میرزا جعفرخان، موُشیر-الدولی-یه، دئيير: مَندَن بیرزاد ایسته؟

میرزا جعفرخان جاواب وِئریرکی، قوربان، مَن ایشی-می گؤرموُشم، تشککوُر اِئديره م، محمدشاه- ين ایصرارينا گؤره، دئییر: قوربان، بیر قردش اوغلوم وار، سیاستی بوراخئب، باشی کیتابدا-دی، آدي میرزا یوسیف دی: اونا، بیر لَقَب لوطف بوُیوُروُن.

صدرالاشراف، لَقَب- ین وِئریر. میرزا یوسیف، منیم آتامين جَدّی دی: (بابامئن باباسئ دی).صدرالاشراف لَقَبينه گؤره، میرزا یوسيف وَ سونرا، ایکی اوغلو، (میرزا اَبوالحسن وَ میرزا علی، قاجاریه- نین اینقراضئ-نا  قَدَر، بیر(کند)، وَ آیدا، اوتوز(۳۰) تومَن، ولیعهد-لئخ- دان، تبریزده،آلارديلار.

بولَقَب-ین خاطیرینه بابام(آتامين آتاسی)،سیدحوُسِین(حسین)صدرالاشرافی، محمدعلیشاه زامانی، گئتدی نجف-ده ایجتهاد حَدّینه قَدَر، تحصیل ائتدی: اؤزوُن موُتَجَزی (مُتَجَزی) بیلردی: هئچ-کَسه تقلیدی یوخ ايدی،آمما مُقلیدی-ده یوخ ايدی: فتوا  وئرمَز ايدی.

عالیم لری- نَن تانیش-ليغیم:                                                                

يازيشما ايله ده  چوخ یئرده، تبریزدَن سونرا آیری شَهَرلرده عالیم لر ايله  علاقه ده ايديم، او جوُمله-دن: تهران، ایصفهان، قوم (قُم)، آلمان (گؤتینگن، هامبورگ، برلن، هایدل- برگ، کُلن)، پاریس، تورنتو و… فقط تبریزه ایشاره ائدیرم:

تبریزده، فامیل لریمدن علاوه: اوستاد شهریار، عبدالرحیم شباهنگ (هندی-یی تبریزی)، ایقبالُ السلطان (ابوُالحسن خان) وَ بؤیوُک شاگیردی: اوستاد اکبرآقا- هریسچی، اوستاد موُرتیضا (مُرتضی)نخجوانی: (نَقّاش)، اوستاد سیدیونسی(میللی کیتابخانا-نئن رَئیسی)، حاجی مآحمود(محمود)آقاحَبَشی،حاجی میرزا یوسوف (یوسف) شعار:(تفسیرِ آیاتِ مشکلۀ قران)، شیخ عبدالرسول اِحقاقی: (شیخی لرین آذربایجان-دا باشچيسی)، علی آذری، دؤکتور منوچهر موُرتَضَوی (مرتضوی)، عبدالله واعیظ، یادی خیراُلا: دؤکتور علی موقَدَم (مُقَدَم) و…تانئش اولدوم.

-یوسیف عظیما جنابلاری ايله،آذربایجان میللی حوُکومتین-ده، عدلیه ناظیری (وزیری عدلیه سیندن) بیر خاطیره: 

بابام(آتامين آتاسی) سیدحسین صدرالاشرافی، فامیلین بؤیوُکی اُلدوقدا، بایرامی، اون ایکی گوُن، اوتورار-دی. (۱۳۴۵)-ده، جناب یوسیف عظیما، قردشی-نَن، اورمو-دان گؤروُشوُنه گلدیلر:(بیر قَردَش لری، دؤکتوُرعظیما ایصفهان دا، اوستاد ايدی)، گئده- جاغی- ديلار، اونو-دا، گؤرماغا.

مرحوم آصف زاده (دیوانعالی کشورین عضوی)،کی بابامئن تبریزده (رئیس- دفتری) ايدی، آغا عظیمانی تانيدی وَ، سوروشدو: سیز آغا  یوسیف(ی) عظیما، پیشه وری-نین وزیری عدلیه سی، سیز؟ هَر جور آدام  وار ايدی، آغا یوسیف عظیما قئزاردی، بابام سیدحسین صدرالاشرافی، تئز دئدی: 

بلي،آغا وزیری عَدلیه ديلر، مَنده، اونلاين اَلی-نین آلتيندا، رئیسی(ایستیناف وَ عدلیه ايدیم.

من احمدشاه زامانيندا، کی تحصیلیم، نجف-ده قورتولودو، گلدیم تبریز ده، صوُلحیه(صُلحیه)-ده، ایستخدام ائتمه يه، ایمتحان ائدیردیلر، قبول اولدوم، وَ صوُلحیه رییس ليغی ايله  ایشه باشلاديم کی سونرا عدلیه وَ داد-گُستری آدلاندی.

احمدشاه زامانيندان (۱۲۹۸) ریضا شاه وَ محمدریضا شاها قَدَر(۱۳۲۸)، (رشتین عدلیه رئیسی ايدیم)، پیشه وري زامانی کیمی، منیم اَهَمیَتیم، یوخ ايدی. 

پیشه وری- نی: هم بیر چوخ دوُزگوُن سیاستمدار وَ بؤیوُک شخصیّت گؤردوُم، وَ هَمی- ده، بیر دؤولت- مَرد (سیاست رُجولی:رجُل سیاسی) ايدی، تامام معناسيتدا.

باشلادی ایکی خاطیره دِماغا:

بیریجی: بیر(جاوان اوغرونو)گَتیردی لَر:دئدیم اوغلوم، اینشاء الله اوّل دَفعه- ندی، ائله دَییر؟ دِئدی آغا  بلی. دِدیم: قُول- وِئریرسَن کی، آخیر دَفعه-ن اولاجاق. دئدی آغا بلی. قانوندا کی ماده- سین اوخودوم: آلتی آی، زیندانی وار ايدی. دئدیم ایکی آی، وِئریره م یاخجیدی؟ دِدی:آللاه سیزه عؤمور(عُمر) وئرسین: (اوستاد فرزانه دِدی: ایکی آی وئریب کی قابیل خرید اولا!). 

او جاوان فیرقه دَن ايمیش، نئچه گوُن سونرا، قاپيمی، آچدی، گوُلدو وَ گئتدی. پیشه وری- یه زنگ ووروب، بیر تئز گؤروُش، ایسته دیم، چوخ هوشلو ايدی،  دئدی، “ائله بیر، چوخ  واجیبدی، ناهارا  تشریف گئتیرین اَیالَته، منیم ده، سوُزوُم وار”. ائوه، خبر وِردیم، وَ گئتدیم گؤردوم بازاردان چیلو کاباب دٍییب: (باش وزیر اولدوقدا، اَیالت ده، یٍماغا، تشکیلات یوخ ايدی!)، سؤزلرین دئدی: (سونرا، بابام نان سوروشماديم: پیشه وری، سیزه  نه-دئدی؟). پیشه وری مَندن سوروشدو: سیزین مسئله-نيز  نَدير ؟

دئدیم:قَضاوَتده، اصلیم بودو-کی: قانونو رعایت ائتمک،

 مَحکومون، ووُجدانی راضی اولا،کی اونا، ظوُلم اولمادی!

بوناگؤره، قويمارام، قاپيمدا، پاسیبان دورا.  

او جاوان، مَنی پیچاقلايا بيلردی! میزی-مین داليندا، اَمنیتیم یوخدو! گَلدیم، مَنده، خودا(خدا)حافیظ-لئخ اِدیب، وَ تهرانا گئدَم: (اوستاندار، ثَبت- ین وَ فرهنگین رئیسی، قاچديلار)! من قاچماغا، دَلیل گؤرموُردوُم.

پیشه وری دِدی: بیر هفته مَنه لوُطفَن واخت(وَقت)- وِرین، ایسته سَز گئده- سینيز، بیر دسته گوُل ايله، يولا سالارام. نئچه- گوُن سونرا، تامام شبکه نی-کی، (اوغرونو) زینداندان آزاد ائتمیشلر، هاميسين توتدورموش ايدی.

من اونلاری، خیلافکارلار کیمی، مَحکوم ائتدیم سالديم زیندانا.

صاباح فایتونا، مینَن ده، فایتونچی دِدی:آغا سیزدَن پول آلماريق، سیز بیزیم عَدلیه رئیسی میز سیز:(پیشه وری-نین محبوبیتی- نین دلیلی دی). هَر یئِرده، خَبَر ياييلدی کی: اؤز آداملارين، عدلیه رئیسینه گؤره، توتدوروب.  

      پیشه وری-نین دوز، شریف وَ سیاسی بیر رَهبَر اولماسيندان بیر میثال ايدی.

ایکینجی: دولتمردليگی نين میثالی: بیر اَرباب، بایرام قاباغی کندینه، گئتمیش ايدی. اؤلومونه، دؤیموُشدوُلَر، گَلدی وَ دئدی: کندین اَکثَریتی ايدی، قوجالار،  اولماسايديلار، اؤلموُشدوُم. تیلیفون آچديم پیشه وری- یه، کی، من بیر کندی توتدورامارام. فَردی مسأله دَییر، کی عدلییه- يه  رَبطی اولا.     

تشککور ائتدی وَ دئدی: لوُطفن دئیین، اؤزوُن یوماسين، ساعت اوچ یاريمدا، اَیالَتین قاباغئنا گلسین، سیزده تَشریف گَتیرین. بابام پیشه وری- نین توصیه -سین؛ اربابا دئییر. ساعت اوُچ یاريمدا، گؤروُر:ایکی کامییون فدائی وَ پیشه وری- ده،  قره ماشينيندا، اوتوروب.                                                  

باباما، ایشاره ائدیرکی، پیشه وری- نین کناريندا، اوتورسون، ارباب دا، شوفرین کناريندا اوتورور، کی کَندین يولون گؤَسترسین.                         

کنده یِتیشَن کیمی، فدائی لره  دئییر، تامام کیشی لری چاغيرين، خَرمَن اوُستوُنه، خانيملار ايله، ایشينیز اولماسين.    

بابام دئدی: پیشه وری، بیر گؤزَل نوُطق (نُطق) ائله دی وَ  دئدی:

مَن، قانونسوزلوغا، اَمان وئرمه رَم: قرار اولا قانون کئچیرده ک خالیصه کَندلَر کیمی، وَ یا، تهرانا قاچان، ظالیم اَربابلارين، کَتدلرینه تای، سیزه کَتدلری، موُفته- وِراخ، او- ایشی گؤره جاغيق. قرار اولا، کَندلری، عادیلانه قیمته ساتاخ، کَتدلره، او ایشی گؤره جاغيق. اربابينيز، بیر بوغدا، اؤز پاييندان آرتيق  ایسترسه، گلین آغایِ صدرالاشرافی- یه،کی عدلیه-نین باشينداديرلار، دئیین؛ دَده سینی یانديرار! بوکیشینی، نييه، بوگوُنه سالميسينیز؟ اوزون توتدو اوّل اربابا، وَ دئدی: سَنی دؤینلَری نیشان وئر، هاميسينی چوخه، اعدام ائده جک. اوزونو  توتدو  فدائیلره که حاضیرلانين. بابام دئدی: اَرباب گؤردو، چورَک وِرَنلَرین ایستیر اؤلدوره، دوُشدی پیشه وری-نین آیاقلارينا، وَ دئدی: بونلار منیم اولادلاريم کیمی دیر لر، هاميسينی باغيشلاييرام، بابام دئدی: کَنديلر کی، خوش-قلب اینسانلارديلار، هاميليقجا آغلاشديلار، من ده عفو تقاضا ائتدیم. پیشه وری  دئدی: دوعا  ائدين اربابينيزا . بابام ایضافه ائتدی: 80%  دَعوالار، عدلیه ده، میلکی دَعوالار ايدی. تلگیراف کیمی تامام کَندلره، پیشه وری-نین صؤحبَتی گئتدی، داها شیکایت، وَ بوجور دعوا گؤرمَه دیم.

آغای یوسیف عظیما دئدی: پیشه وری-نین سیزه، ایکی دلیله حؤرمتی وار ايدی

بیر-اؤزو بیر دوُز سیاسی رهبر ايدی، وَ دؤز اینسانلارا، حؤرمت واری ایدی.

ایکی- بیر سیاستمدار اولدوقدا، سیزی بیر نومونه (نمونه) کیمی توتموشدو: کی، اوغرولار وَ ظالیملَر، قاچيبلار تهرانا. لاپ حَساس شوغلون صاحیبی (استیناف وَ عدلیه رئیسیندن) (کی حامينی مَحکوم ائدیر، زیندانا سالير)، بس نییه، هئچ- کَسین، ایشی یوخدو!                                                      

آعای یوسیف عظیما دَن، بیرگوُن اورمودا، بو سئوالی، سوروشدوم:

میللی حوُکومتین، اَصلی ایستگی، نه- یی- دیر؟

دئدی: بیر جامیعه ایسته ييرديک یاراداق، کی: هامينين ایشی اولسون، وَ هئچ-کَسین، هئچ- کَسدَن، بورجو وَ طَلَبی، اولماسين.                                        

دئمک: ایش، بِهداشت، تحصیل، وَ مَسکَن، هامیيا، تَضمین اولسون.

فساد وَ فحشا دا، آزالسين.

دئمه لييم-کی: پیشه وری، تبریزين، فَقره قوربانی اولان خانيملارينا،

 بیر فابریک-ده (کرخانا دا)، ایش- وئردی. ایرانين مَعاصير تاریخینده، فقط میللی حوُکومت زامانی، فَحشا، تکجه آذربایجاندا، بیر ایل یيغيشلدی!

سؤزوُمون سونوندا: بو فاخیر ایجلاسی قورانلاردان، وَ بورا  تشریف گئتیرَن خانيملار و آغالاردان، بیر داها، تشککور ائدیرم:

ستارخان دئمیشکن: “هاميمیز انجمن آتلی سی ييق”. 

بیر دئموکرات شخص کیمی، گله جه ييميزه، انترنت عصرین ده امیدوارام چون: قاباقدان گئدن بؤیوک لریمیزی، معللیم لریمیز کیمی، خاطيرلاييريق.

خادیملریمیزه، دئیَر وئريريک. 

خصوصيله، آييق،  ذکالی و عدالت سئور گنجلريميزين فداکارليغی نتيجه سينده ميللتيميزين آزادليغا، برابرلييه و ميللی حاکميتينه قووشماسينا بوتون وارليغيملا اينانيرام!   

سؤزلريمی بویوک شاعیریمیز علی اکبرصابیرین نئچه ميصراسی ايله سونا چاتديرماق ايسترديم: 

چالخالاندیق-جا، دولاندیق-جا، زامان نِهره کیمین

یاغئ یاغ اوُسته چيخار، آیرانی، آیرانليق اولو.

(زامان، سَبَب اولار: یاخشی- پیس، خادیم وَ خایین، بیر- بیریندَن آیريلا)

کیمسه اینسانی سئوَر،عاشیقی حوریَّت (حُرّیَت) اولار

دئمک، حوُریَّت اولان، يئِرده- ده، اینسانليق اولار!

Share.